Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
De Bezige Bij, 2019 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : HAMM |
Besprekingen
M.G. van Mourik
De schrijfster (Haifa 1944, nu woonachtig in Jeruzalem) is vertaalster (uit vier talen!), redactrice, schrijfster en zeer politiek betrokken. Als haar man en zus kort na elkaar overlijden en zij alleen achterblijft, realiseert zij zich dat ze als oudere vrouw kan gaan en staan waar ze wil. Dat ze alle barrières – ook die in zichzelf – kan overwinnen en zo gaat ze reizen door de wereld. En daarna naar de Gazastrook en de Westbank om te ervaren hoe mensen daar leven met alle beperkingen hun door de Israëlische 'bezetting' c.q. het Israëlische leger aangedaan. De uitzichtloosheid van deze voortdurende voor alle partijen onmenselijke situatie wordt pijnlijk eerlijk beschreven. Zowel individueel en als lid van de mensenrechtenorganisatie B’Tselem, politiek activiste tegen de Israëlische bezetting met alle vernederingen, de checkpoints, de militaire rechtbanken. De hoofdstukken zijn geschreven over de periode 1987 en 2016. De vrouw in de artikelen krijgt geen naam, wordt bijvoorbeeld aangeduid als 'de vrouw die de bril kocht voor...' Keurige bronvermelding van gebruikte citaten. Een pijnlijk, schurend boek over situaties waarover veel bekend is maar nooit zo 'van binnenuit' zijn beschreven, met als nadeel dat niets te controleren is.
Ilana'tjes doen
Jetteke Van Wijk
ru/eb/16 f
Ze heeft een rode Ford Fiesta, een zwart rugzakje en een links kloppend hart dat dorst naar medemenselijkheid. Als aan het begin van het millennium haar man en enige zus kort na elkaar overlijden, besluit de Israëlische schrijfster en vertaalster Ilana Hammerman dan ook die drie attributen te combineren om de leemte in haar leven zinvol op te vullen. Ze voegt er nog een vierde wapen aan toe: burgerlijke ongehoorzaamheid.
En zo tuft ze over de wegen van de Westoever en observeert wat zich in het kafkaëske schaduwrijk van de Israëlische bezetting zo al voltrekt. Ze woont militaire rechtszaken bij en bezoekt bevriende Palestijnen tijdens hun Israëlische gevangenschap. Ze smokkelt kinderen Israël binnen voor een eerste kennismaking met de zee - een uur verwijderd van hun dorp, maar door checkpoints en wetten voor hen onbereikbaar - of om ze eens een dierentuin te tonen. Ze negeert daarbij de borden die vertellen dat het haar als staatsburger bij Israëlische wet verboden is bepaalde Palestijnse steden te bezoeken.
De wereld waarin Hammerman belandt, wordt geregeerd door absurdisme. Als ze bijvoorbeeld de kapotte bril van een Palestijnse gevangene wil vervangen, mag zij noch de advocate hem het nieuwe exemplaar overhandigen. Er moet hiertoe eerst een procedure worden gevolgd. De militaire rechter die, inmiddels maanden verder, vindt dat de wanhopige wachtende man best door de advocate uit zijn bijziende lijden mag worden verlost, wordt op de vingers getikt door de gevangenisautoriteiten: het ingediende verzoek is nog niet behandeld. Ook een bezoekend familielid lukt het - weer geruime tijd later - niet de koker bij de man achter te laten, want procedures. Maar als een kennis, toevallig op visite bij een ander, de bril aan een cipier geeft en zegt voor wie die is, ziet de man in een mum van tijd het leven weer scherp. Zo eenvoudig kan het zijn.
Daar staan hoopvollere momenten tegenover. Als de dierenverzorgers in de Jeruzalemse zoo doorhebben wat voor uniek uitstapje de Palestijnse kinderen maken, krijgen ze direct de vip-behandeling: ze mogen mee met het voederen van de beesten en krijgen een privé-rondleiding met uitleg in een provisorisch Arabisch. En de jongeren die Hammerman meeneemt voor een dagje strand zijn niet alleen geïntrigeerd door de zee, maar ook door het feit dat Israëliërs aldaar heel gewone mensen blijken te zijn. Tot dan toe kenden ze alleen maar barse militairen met wapens en tanks.
Hammerman (74) is in Israël een bekend activiste en veel van de doorkijkjes in 'Een vrouw alleen' publiceerde ze eerder in de krant Haaretz. Juist het verhaal over het dagje strand bracht haar daarbij in problemen. Rechts ijverde ervoor dat ze de twee jaar cel zou krijgen die op de door haar begane overtredingen staat.
Prompt volgden andere vrouwen uit solidariteit Hammermans voorbeeld. Ook zij smokkelden Palestijnen Israël binnen voor een dagje uit en berichtten daar openlijk over. 'Een Ilana'tje doen' heette dat al snel.
Uiteindelijk bleef het bij een reeks politieverhoren. Maar daarover rept Hammerman allemaal niet in haar boek. Ze refereert aan zichzelf in de derde persoon - de vrouw in de rode Fiesta, de vrouw met het rugzakje, de vrouw die de brief schreef, de vrouw die de rechtszaak bijwoonde - en houdt zo de focus strak op de wrangheid van het door haar beschrevene. Zowel zijzelf als de consequenties voor haar eigen leven zijn daaraan doorgaans ondergeschikt.
Door de lichte toets waarmee ze haar verhalen op de pagina's aquarelleert, is Hammermans boek ook voor een niet-Israëlisch publiek goed toegankelijk. Haar fraaie stijl maakt haar onfraaie observaties makkelijker verteerbaar. Wel meandert ze soms wat in haar beschrijvingen, en op een enkel punt had een extra voetnoot wellicht niet misstaan. Niet iedereen zal Geula Cohen en Rechavam Ze'evi direct weten te plaatsen, al is uit de context duidelijk dat het hier om rechtse politici gaat. Ook had een kaartje de Nederlandse lezer bij de geografie kunnen helpen.
Al met al zijn deze memoires van een vredesactivist zeker de moeite waard voor wie het onderwerp interesseert. Ze bieden zelfs een sprankje hoop. De Israëlisch-Palestijnse dialoog lijkt weliswaar zo goed als verstomd, toch zijn er nog mensen die onverdroten zoeken naar dat wat bindt.
oordeel
De moeite waard; memoir biedt sprankje hoop.
Vert. Ruben Verhasselt De Bezige Bij; 320 blz. € 21,99.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.