Witte warmte : je bent wie je bent. Tenminste, dat denk je. : roman
Dimitri Casteleyn
2 exemplaren
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
2 items aanwezig |
Prometheus, 2019 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : CAST |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Prometheus, 2019 |
VOLWASSENEN : ROMANS : CAST |
Dirk Leyman
ua/an/16 j
Ex-ondernemer en televisiemaker Dimitri Casteleyn (1966) spaart kosten noch moeite om zichzelf in de hogere regionen van de bestsellerlijsten te parkeren. Hij gooit er dit keer zelfs een heuse cinematrailer tegenaan. Zijn derde roman Het feest moet en zal een succes worden. Dat schrijvers tegenwoordig de kwispel van de zelfpromotie hanteren, kun je hen moeilijk aanwrijven. Maar in het geval van Casteleyn is enige reserve op zijn plaats. Hij afficheert zich als een bejubeld schrijver, maar is dat wel zo? Zijn vorige boek Witte warmte liet zich lezen als een houterige thriller over een autoritaire wetenschapper-bedrijfsleider die zijn dochter de waanzin in dreef en zichzelf grotesk ten val bracht.
Ook in zijn nieuwe roman gaat Casteleyn als een hazewind met spanning aan de slag. We volgen er de diabolische plannen van de pompeuze rijkaard Maurits Matthys. Hij koestert een diepgeworteld revanchisme tegenover zijn vier voormalige klasgenoten. Drieëndertig jaar lang heeft hij hen niet meer gezien. Bij zijn vijftigste verjaardag lijkt de tijd rijp voor een onorthodoxe reünie. In zijn kasteeltje in het Gentse Miljoenenkwartier nodigt hij daarom filosofe en docente Eva, de vrijpostige luxedame Leonie, de saaie accountant Thomas en de goed boerende, zelfbewuste consultant Jacob uit. Iedereen heeft zo zijn redenen om toch te komen, al overweegt de frisse tegenzin. Later zal ook de gehate maar intussen fragiele prefect Vansintjan hen vervoegen.
Controlefreak Matthys, geassisteerd door zijn stijve dienstknecht Pierre, heeft zijn gezelschap uitgebreid laten screenen en houdt hen zelfs met camera's in het oog, vanuit een controlekamer. Je voelt op je klompen dat ze in de val worden gelokt. Volgens de regels van het vertelboekje laat Casteleyn zijn nogal statische personages afwisselend aan het woord over het verloop van de bizarre avond. Tot ze letterlijk in het nauw worden gedreven, blijkbaar niet helemaal tot hun verbazing. Maar staat de wraakoefening van Matthys in verhouding tot het pestgedrag van de pubers van weleer? Matthys wil hen een ultiem lesje leren. Want: 'Je weet slechts wat je had als je het niet meer hebt, of als je het binnenkort dreigt te verliezen.'
Dat Casteleyn huizenhoog opkijkt naar het metier van Herman Koch, weet hij in Het feest moeilijk te verstoppen. Helaas komt hij niet tot aan de schouders van zijn grote voorbeeld. Zeker, de Latemnaar heeft hard gezwoegd op zijn verhaalijn, die aanvankelijk nieuwsgierigheid losweekt. Toch is de afwikkeling van zijn plot een behoorlijk malle bedoening. Hoewel Casteleyn er flink de pas inzet, struikel je voortdurend over obligate grapjes, onhandige formuleringen ('Ik tast naar haar beha die zich als een vloeibaar stuk stof over haar borsten spreidt') en slordigheden.
Een groot stilist zal Casteleyn wel nooit worden. Jammer genoeg kneep ook de eindredactie regelmatig een oogje dicht ('Aangezien aids in die tijd pas opkwam [...]', lezen we bijvoorbeeld). À propos, lang geleden dat het oubollige woord 'bips' nog zo prominent aanwezig was in een roman. Kortom: Casteleyn mag in Het feest dan wel goochelen met thema's als de betrouwbaarheid van het geheugen en met wraak, schuld en succes, uiteindelijk overspeelt hij opnieuw zijn hand.
Uitgeverij Prometheus, 218 p., 19,99 euro
Marnix Verplancke
ua/an/16 j
Maurits Matthys heeft het ver geschopt in het leven. Na zijn studie maakte hij carrière in onderzoek en innovatie en met de riante inkomsten daarvan kocht hij een kasteel in het Gentse Miljoenenkwartier. Daar verwijlt hij in welstand en luxe en laat hij zich bedienen door zijn butler Pierre. Alleen, er wringt iets. Ooit moet je komaf maken met je verleden, had zijn moeder hem op haar sterfbed ingeprent, en dat ooit zou nu wel eens kunnen zijn. Dus nodigt hij voor zijn vijftigste verjaardag de vier kwelduivels uit met wie hij op school zat, met het plan wraak te nemen voor alle vernederingen van weleer.
Dimitri Casteleyn, inmiddels al aan zijn derde roman toe, combineert zoals steeds een spannende plot met psychologische uitdieping van zijn personages. Die vier kwelduivels stonden niet op gelijke voet, ontdek je, en misschien was Maurits niet meer dan een manier om hun onderlinge, wankele machtsevenwicht overeind te houden. Dat Het feest ondanks het boeiende uitgangspunt niet helemaal weet te overtuigen komt vooral door de vele passages waarin we de gedachten van de personages volgen, waardoor de roman aan slagkracht inboet.
***
Prometheus, 218 blz., € 19,99.
Mirjam Scholten
Een op school gepest kind neemt als volwassene wraak op zijn kwelgeesten. Het is een vaker beproefd gegeven voor een roman. In dit geval nodigt de geslaagde Vlaamse ondernemer Maurits Mathys vanwege zijn vijftigste verjaardag op zijn kasteel de vier klasgenoten uit die zijn schooltijd tot een hel maakten, plus de laffe katholieke schoolprefect. Maurits bereidt samen met zijn butler Pierre het feest voor. De genodigden draven op, nogal argeloos. Het wordt een vreemde toestand. Maurits laat zich niet meteen zien en ook komen de gasten niet direct allemaal bijeen. Allengs worden zij geconfronteerd met elkaar en met hun wandaden. Maurits trekt onderwijl onzichtbaar aan de touwtjes, teneinde hen op de knieën te krijgen. Zowel plot als uitwerking overtuigt geenszins. De gasten zijn te veel types en te weinig persoonlijkheden. De enigszins gezocht aandoende wraakneming is tamelijk absurd. Als op enig moment een van de personages de rol van verteller krijgt, is dat een teleurstellende kunstgreep. Een gekunstelde roman die niet echt overtuigt.
Rob Schouten
ua/an/12 j
De titel 'Het feest' roept direct de ergste verwachtingen op. In de literatuur kennen we immers maar weinig echt feestelijke feesten. Meestal gebeurt er iets naars, komen er kwade herinneringen boven, worden vriendschappen beproefd of loopt het uit op een drama. Harmonieuze reünies, feesten of partijen doen het nu eenmaal slecht in de vertellende kunsten, wat dat betreft kan de beroemde film 'Festen' hier als karakteristiek voorbeeld gelden. Ook 'Het feest' van de Vlaamse schrijver Dimitri Casteleyn (1966), in eigen land redelijk succesvol, hier nog onbekend, is zo'n omineuze gebeurtenis.
Maurits Matthijs werd vroeger op school gepest, door zijn vier klasgenoten (klein klasje dus) alsmede door een leraar, en hij zal het ze betaald zetten op een door hem georganiseerde reünie. Het voormalige kneusje is in de tussenliggende drieëndertig jaar een geslaagde en bekende Belg geworden, hij woont in een kasteel in een rijke Gentse buurt en kan zich alles permitteren, waaronder een butler die hem in alles terzijde staat. Hij nodigt zijn vier voormalige klasgenoten annex pestkoppen, Eva, Leonie, Thomas en Jacob alsmede de gehate leraar Vansintjan uit voor een copieus maal op zijn landgoed. Met enige moeite krijgt hij ze zover, al is duidelijk dat ze zichzelf van geen kwaad bewust zijn. Ze zijn uit elkaar gegroeid maar allemaal min of meer op hun pootjes terecht gekomen, de een als schrijfster, de ander als een veredelde call-girl, verder een accountant en een zakenman, de leraar is inmiddels een oude, broze man.
Maurits zoekt wat hij zelf noemt 'een manier om hen op een scherpe, doorleefde en intense maar verfrissende manier te laten inzien dat ze vroeger fout waren en dat het belangrijk is om dat ook te durven erkennen'. Zijn meesterplan bestaat eruit om ze met het verleden te confronteren door ze in de val te lokken en zelfs met de dood te bedreigen, hij sluit ze op in zijn donjon en speelt een spel met ze waardoor ze als het ware hun vroegere kwaadaardigheden moeten herbeleven, ten slotte moeten ze zelfs een uit hun midden kiezen die zal moeten sterven.
Net als het feest van Maurits zelf is Casteleyns roman strak geregisseerd, we krijgen kijkjes in de ziel van alle zes deelnemers, ze vertegenwoordigen verschillende menstypes, de ernstige Eva, de lichtzinnige Leonie, de modale Thomas, de hanige Jacob, de onbetrouwbare Vansintjan, en de op ultieme genoegdoening azende Maurits zelf. Het verslag van hun reünie leest als een thriller. Om wille van het plot zal ik over de afloop van het verhaal geen mededelingen doen.
Wel is er iets opmerkelijks aan de hand met Casteleyns personages. Om te beginnen met Maurits. Hij is weliswaar gepest, kleren weggehaald, moeder beledigd, maar niet zo erg dat het een wraakactie als die in 'Het feest' rechtvaardigt. En al worden de vijf pestkoppen met de dood bedreigd, ze reageren toch vrij nuchter, ze voelen zich 'murw en verbouwereerd' maar niemand raakt in echte paniek, ze blijven er allemaal min of meer met hun hoofd bij.
Typerend is wat de verstandige Eva erover zegt: "We zitten hier naakt voor elkaar, maar vanbinnen voelen we ons nog naakter door de gebeurtenissen. We zijn tot op ons vel gepluimd, alle ballast is weggeworpen en we zien voor het eerst sinds lang de zuiverste vorm van onszelf. We schamen ons voor wat we in de loop van de jaren gedaan hebben, waarmee we geleidelijk onze naakte ziel vergiftigd hebben zonder dat we dat goed doorhadden." Dat klinkt haast als een essay. Deze en andere reacties maken van alle zes feestgangers eerder symbolische karakters dan mensen van vlees en bloed.
Het is me met die overduidelijke constructie en de wat bloedeloze personages allemaal net iets te bedacht, al valt er van afzonderlijke passages (zoals het gedachtengoed van Eva) wel te genieten. Een pageturner, dat wel, maar met een niet helemaal geslaagd plot.
oordeel
Een pageturner zonder geslaagd plot.
Prometheus; 224 blz. € 19,99.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.