Het vuur redden : roman
Guillermo Arriaga
Guillermo Arriaga (Auteur), Eugenie Schoolderman (Vertaler), Peter Valkenet (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Uitgeverij Atlas Contact, 2019 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : ARRI |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Uitgeverij Atlas Contact, 2019 |
VOLWASSENEN : ROMANS : ARRI |
Maarten Steenmeijer
ua/an/26 j
Zo'n vijftig jaar geleden zetten schrijvers als Gabriel García Márquez, Julio Cortázar, Carlos Fuentes en Mario Vargas Llosa de Latijns-Amerikaanse literatuur op de wereldkaart met tomeloos ambitieuze romans die nergens uit de bocht vlogen. Op magistrale wijze lieten ze iets zien wat nog niet met zoveel allure was vertoond: dat complexe romanvormen een meeslepend verhaal niet in de weg hoefden te staan; dat je in een roman zowel in de diepste spelonken van het menselijk bewustzijn kon dwalen als midden in het dampende leven kon staan.
De ontembare van de Mexicaanse auteur Guillermo Arriaga (1958) heeft diezelfde drang om je de werkelijkheid van binnen en van buiten te laten beleven. Dat gebeurt voornamelijk via Juan Guillermo Valdés, een adolescent wiens leven overhoop wordt gehaald door de gruwelijke dood van zijn oudere broer Carlos, een geboren ondernemer. Hij verdiende een aardige duit met de verkoop van de huiden van de chinchilla's die hij midden in Mexico-Stad op de daken van en rond hun huis fokte. Maar dat was kruimelwerk vergeleken met het geld dat hij ging verdienen toen hij lsd en morfine op de lokale markt introduceerde.
Geheel tegen de mores in weigerde Carlos smeergeld te betalen aan de plaatselijke politiebaas. Die trots en overmoed worden hem fataal wanneer niet alleen de politie maar ook een groepje ultraconservatieve 'godsgestoorden' (een mooie vondst van de vertalers) het op hem hebben voorzien. Ze laten hem een langzame dood sterven in een watertank. Zijn ouders komen het verdriet niet te boven en rijden een paar jaar later een ravijn in. Als kort daarna ook Juan Guillermo's grootmoeder overlijdt, staat de 17-jarige jongen er alleen voor.
Juan Guillermo heeft veel te vertellen en dat doet hij met volle teugen: over de handeltjes van zijn broer, over de activiteiten van de 'godsgestoorden', over de ex van zijn broer met wie hij een relatie krijgt, over de circusdompteur die zich over hem ontfermt, over de wolf die hij in huis haalt, over zijn wraakplannen, over zijn pogingen om over de banktegoeden van zijn broer te kunnen beschikken.
Arriaga dient deze thema's in alternerende verhaallijnen op. Daarnaast doorspekt hij het verhaal van de Mexicaanse wees met mythen en legendes uit alle delen van de wereld, met citaten, met gedichten en nog veel meer. Ook de titels van de hoofdstukken suggereren dat Arriaga zijn roman ver boven het anekdotische wil uittillen en een universele of zelfs mythische dimensie wil geven: 'Bloed', 'Maan', 'Vochtigheid', 'Regen', enzovoort. Het laatste belangrijke element van De ontembare wijst eveneens in die richting: als een lint loopt door bijna het hele boek het verhaal van de barre tocht van een Inuit die, gedreven door een oerinstinct, in het ijskoude noordwesten van Canada maandenlang op een wolf jaagt.
Het is een waagstuk, al die bestanddelen in één roman. Maar Arriaga had als scenarioschrijver van superieure films als 21 Grams en Amores perros al zijn meesterschap in de ars combinatoria laten zien en houdt de vaart er goed in. Tot pakweg een pagina of honderd voor het einde. Vanaf dat moment lekken de spanning en de veelstemmigheid in rap tempo weg en verandert De ontembare in een zouteloos, met clichés geplaveid verhaal. Je zou bijna denken dat een andere schrijver de pen heeft overgenomen.
De averij begint wanneer Juan Guillermo samen met zijn vriendin en met de dompteur naar Canada reist. Daar wil hij de door hem geadopteerde wolf vrijlaten, die familie blijkt te zijn van de wolf waar de Inuit op joeg. De tocht door de Verenigde Staten is geen feest voor de lezer ('De landschappen waren gevarieerd: de woestijnachtige vlakten van Texas, de glooiende heuvels van Oklahoma, de wilde stroming van de bruine Mississippi') en ook de barre tocht door Canada valt niet mee (Juan Guillermo komt tot het besef dat hij zijn doden 'moet laten gaan'). Maar de grootste domper moet dan nog komen. Wanneer Juan Guillermo ten slotte de wolf vrijlaat is hij 'klaar (...) om de toekomst tegemoet te gaan. Om eindelijk weer te leven.' Het zijn de laatste woorden van de roman. Killing, dit zingevingsproza.
***
Uit het Spaans vertaald door Eugenie Schoolderman en Peter Valkenet. Atlas Contact; 829 pagina's; € 24,99.
Maarten Steenmeijer
ru/eb/12 f
Zo’n vijftig jaar geleden zetten schrijvers als Gabriel García Márquez, Julio Cortázar, Carlos Fuentes en Mario Vargas Llosa de Latijns-Amerikaanse literatuur op de wereldkaart met tomeloos ambitieuze romans die nergens uit de bocht vlogen. Op magistrale wijze lieten ze iets zien wat nog niet met zoveel allure was vertoond: dat complexe romanvormen een meeslepend verhaal niet in de weg hoefden te staan; dat je in een roman zowel in de diepste spelonken van het menselijk bewustzijn kon dwalen als midden in het dampende leven kon staan. ‘De ontembare’ van de Mexicaanse auteur Guillermo Arriaga heeft diezelfde drang om je de werkelijkheid vanbinnen en vanbuiten te laten beleven. Dat gebeurt voornamelijk via Juan Guillermo Valdés, een adolescent wiens leven overhoop wordt gehaald door de gruwelijke dood van zijn oudere broer Carlos, een geboren ondernemer. Hij verdiende een aardige duit met de verkoop van de huiden van de chinchilla’s die hij midden in Mexico-Stad op de daken van en rond hun huis fokte. Maar dat was kruimelwerk vergeleken met het geld dat hij ging verdienen toen hij lsd en mor?ne op de lokale markt introduceerde. Geheel tegen de mores in weigert Carlos smeergeld te betalen aan de plaatselijke politiebaas. Die trots en overmoed worden hem fataal als niet alleen de politie, maar ook een groepje ultraconservatieve ‘godsgestoorden’ (een mooie vondst van de vertalers) hem in het vizier krijgen. Ze laten hem een langzame dood sterven in een watertank. Zijn ouders komen het verdriet niet te boven en rijden een paar jaar later een ravijn in. Als kort daarna ook Juan Guillermo’s grootmoeder overlijdt, staat de 17-jarige jongen er alleen voor. Juan Guillermo heeft veel te vertellen en dat doet hij met overgave: over de handeltjes van zijn broer, over de activiteiten van de ‘godsgestoorden’, over de ex van zijn broer met wie hij een relatie krijgt, over de circusdompteur die zich over hem ontfermt, over de wolf die hij in huis haalt, over zijn wraakplannen, over zijn pogingen om over de banktegoeden van zijn broer te kunnen beschikken. Arriaga dient die thema’s in alternerende verhaallijnen op. Daarnaast doorspekt hij het verhaal van de Mexicaanse wees met mythen en legendes uit alle delen van de wereld, met citaten, met gedichten en nog veel meer. Ook de titels van de hoofdstukken suggereren dat Arriaga zijn roman ver boven het anekdotische wil uittillen en een universele of zelfs mythische dimensie wil geven: ‘Bloed’, ‘Maan’, ‘Vochtigheid’, ‘Regen’, enzovoort. Het laatste belangrijke element van ‘De ontembare’ wijst eveneens in die richting: als een lint loopt door bijna het hele boek het verhaal van de barre tocht van een Inuit die, gedreven door een oerinstinct, in het ijskoude noordwesten van Canada maandenlang op een wolf jaagt. Het is een waagstuk, al die bestanddelen in één roman. Maar Arriaga had als scenarioschrijver van superieure ?lms als ‘21 Grams’ en ‘Amores perros’ al zijn meesterschap in de ars combinatoria laten zien en houdt de vaart er goed in. Tot pakweg een pagina of honderd voor het einde. Vanaf dat moment lekken de spanning en de veelstemmigheid in snel tempo weg en verandert ‘De ontembare’ in een zouteloos, met clichés geplaveid verhaal. Je zou bijna denken dat een andere schrijver de pen heeft overgenomen. De averij begint wanneer Juan Guillermo samen met zijn vriendin en met de dompteur naar Canada reist. Daar wil hij de door hem geadopteerde wolf vrijlaten, die familie blijkt te zijn van de wolf waar de Inuit op joeg. De tocht door de Verenigde Staten is geen feest voor de lezer (‘De landschappen waren gevarieerd: de woestijnachtige vlakten van Texas, de glooiende heuvels van Oklahoma, de wilde stroming van de bruine Mississippi’) en ook de barre tocht door Canada valt niet mee (Juan Guillermo komt tot het besef dat hij zijn doden ‘moet laten gaan’). Maar de grootste domper moet dan nog komen. Wanneer Juan Guillermo ten slotte de wolf vrijlaat, is hij ‘klaar (...) om de toekomst tegemoet te gaan. Om eindelijk weer te leven.’ Het zijn de laatste woorden van de roman. Killing, dat zingevingsproza.
Redactie
De dood van zijn oudere broer Carlos, vermoord door een groep religieuze fanatici, is een enorme klap voor Juan Guillermo. En als enkele jaren later zijn ouders en grootmoeder overlijden, blijft hij als wees achter. Hij is vastbesloten om wraak te nemen; in eerste instantie eigenhandig. Maar de daders blijken goed georganiseerd en genieten politiebescherming. Dankzij een erfenis beschikt Guillermo over middelen om de daders veroordeeld te krijgen. Als de groep hem achtervolgt, vlucht hij naar Canada. Het verhaal dompelt je onder in het ruige maar fascinerende bestaan van een tiener die een wolf adopteert. Pas als hij deze vrij laat in de wildernis kan hij zijn leven weer oppakken. De auteur (Mexico, 1958) is een meermaals Oscar-genomineerd scriptschrijver en regisseur.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.