Wat een onzin! : wetenschap en het paranormale
Herman De Regt
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Uitgeleend
|
Boom, © 2018 |
VERDIEPING 2 : NIEUW DUIVELSHOEK : DOOR |
Hans Achterhuis
ob/kt/20 o
'Filosofische detective' staat er op de omslag van Descartes in Amsterdam van Hans Dooremalen. Is het een waarschuwing of een aanbeveling? In elk geval gaat het om een ander soort boek dan je normaal van uitgeverij Boom en zijn auteurs mag verwachten. Als wetenschapsfilosoof was Dooremalen onder andere medeauteur van een gedegen commentaar bij de Nederlandse vertaling van Novum Organum van de 17de-eeuwse Engelse denker Francis Bacon. Nu ontpopt hij zich dus als thrillerauteur.
Het ligt voor de hand dat Descartes in Amsterdam begint met een lijk dat op 2 oktober 1634 buiten de Westerkerk wordt gevonden. De Franse wijsgeer René Descartes, die toevallig in de buurt woont, wordt bij het onderzoek naar deze mysterieuze dood betrokken. Er is namelijk een satanisch symbool bij het lijk aangetroffen, waardoor al snel aan hekserij wordt gedacht. Wanneer meer moorden volgen, met steeds begeleidende satanische tekenen, worden twee vrouwen gearresteerd. Op de pijnbank leggen ze een bekentenis af. Ze zullen als heksen worden verbrand. Zal het Descartes lukken om hen te redden door in een pleitrede de ware toedracht van al die vreemde gebeurtenissen te ontrafelen?
De belangrijkste voorganger van Descartes in Amsterdam lijkt mij De naam van de roos van Umberto Eco. Daarin wist het alter ego van de 13de-eeuwse monnik William van Ockham met behulp van zijn nieuwe empirische benadering moorden op te lossen. In de Amsterdamse roman beroept Descartes zich ook voortdurend op zijn wetenschapsmethode. Dooremalen zet die kundig uiteen. In een spannende context, die tot doorlezen uitnodigt, krijgt de lezer zo een aardig inzicht in de wetenschapsfilosofie van Descartes.
De invloed van de bestsellers van Dan Brown op Descartes in Amsterdam lijkt mij ook duidelijk. Net als deze auteur stopt Dooremalen veel historische uitleg in zijn tekst. Er is zelfs een kaart van het toenmalige Amsterdam bijgevoegd, waarop de locaties waar het verhaal zich afspeelt terug te vinden zijn.
Je mag de plot van een detective nooit verraden, maar ik durf wel te verklappen dat hij ingenieus is. Eerst dacht ik dat er iets niet klopte, maar toen ik terugkeerde naar de methodische opmerkingen van Descartes kon ik alleen maar mijn petje afnemen voor Descartes en Dooremalen samen.
Misschien is er een nieuw literair genre geboren. Wat te denken van 'Bacon in Londen' of 'Wittgenstein in Wenen'. Als Dooremalen ze schrijft zal ik ze graag lezen.
Norma Montulet
De auteur (1967), als filosoof werkzaam aan de Universiteit van Tilburg, heeft tal van publicaties op zijn naam staan over filosofie, maar dit is zijn eerste roman. Het boek gaat over Descartes, die een serie moordzaken op moet lossen in Amsterdam. Hij gebruikt daarbij zijn beroemde ‘methode’, die in het begin wordt uitgelegd. Descartes woont in Amsterdam en raakt verwikkeld in intriges tussen het stadsbestuur, de VOC en het academische leven uit die tijd. Als katholiek tussen de protestante Hollanders heeft hij het niet altijd makkelijk. Toch lukt het hem om de zaak op te lossen, met de hulp van een aantal handlangers. Hoewel het niet heel makkelijk leest, is het ook voor de lezer zonder geschiedkundige of filosofische achtergrond toegankelijk gemaakt. Vermakelijk is dat tal van bekende figuren, zoals Tulp, Blaeu en Barlaeus, als een soort van cameo’s, voorbij komen. Bedoeld voor lezers die geïnteresseerd zijn in filosofie, maar ook wel eens een luchtige benadering van het onderwerp willen.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.