Biotopia 1.0
Sabine Van den Berg
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Lebowski Publishers, 2017 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : VAND |
Arjan Peters
em/ov/25 n
Ontsnappen is niet aan de orde. Voor het tienermeisje Leda zit er niets anders op dan tegemoetkomen aan de grillen van haar vader, Johan Brons, een huisarts met uitvindersaspiraties, maar bovenal een egocentricus die zijn gezin terroriseert. Als Leda zich 's ochtends staat te wassen, komt vader even een kijkje nemen - want de badkamer is van iedereen.
Als ze voor het eerst ongesteld is geworden, wacht haar bij thuiskomst uit school een verrassing. 'Over de breedte van mijn kamer hangt een slinger, gemaakt van tientallen aan elkaar geknoopte tampons. Als wimpels heeft iemand aan die slinger ook nog maandverbandjes geplakt. In het midden prijkt een vel papier met de tekst HOERA, EEN VROUW!'
Haar moeder Eveline durft niet tegen haar echtgenoot in te gaan. En verder heeft Leda nog een oom, die haar fijntjes meedeelt dat zij een ongewenst kind is, en een neef die haar op klinische wijze intiem benadert. Omdat ze niemand anders heeft, kijkt ze naar die ontmoetingen met neef Hugo nog uit ook.
In de twee korte en sobere romans De naam van mijn vader (2000) en De lachende derde (2002) schetste Sabine van den Berg (1969) de enge verstrengeling tussen een dominante vader en een machteloos meisje. Beide boeken zijn onlangs herdoopt, en met een omvangrijker slotdeel tot de trilogie Zien Horen Zwijgen herschapen.
De voltooiing van de beschrijving van een verstikkende jeugd heeft op zich laten wachten. Ook daarom was het een goed idee om die eerste boeken te herdrukken.
Nu zijn dat de opmaten tot de apotheose van Zwijgen: vaders gekte wordt groter na zijn nieuwste uitvinding: driedimensionaal geluid dat hij wil toepassen in een audiovisueel spektakel waardoor blinden weer kunnen zien, en er leven mogelijk is op een nieuwe tweelingplaneet - waar vader óók al in heeft voorzien.
De arbeid aan zijn wereldschokkende uitvinding neemt hem zodanig in beslag dat hij zijn huwelijk verwaarloost en zich terugtrekt op de zolderverdieping van het huis. Daar moet Leda, de enige die hij in vertrouwen neemt ('top secret!'), hem de maaltijden komen brengen die zijn vrouw blijft verzorgen. Liever dat, vindt die, dan een schandaal in het dorp.
Terwijl het aantal vragen groeit - is Leda zwanger geraakt of verbeeldt ze zich dat, heeft neef Hugo zich van het leven beroofd of niet, hoe komt vader aan zijn hoofdwond? -, neemt Van den Berg in Zwijgen op subtiele wijze afstand van haar verhaal, door van 'ik' via 'je' op 'ze' over te stappen. Op die manier verandert Leda van verteller in een personage.
Dat is het begin van de verhoopte uitweg. Door middel van haar stijl kan Van den Berg de afstand verder vergroten: 'Driftig pikten vogels in de bloesem, ze trokken zich niets aan van de dood die onder hen voorbijtrok. In een donkere stoet liepen we, mijn familie van vaderskant en ik, achter de kist van mijn oma aan.'
Nog even kan vader gloriëren, wanneer Leda met een mooie kijkdoos van school thuiskomt, en hij prompt een college afsteekt over Anna Maria van Schurman die in de zeventiende eeuw colleges aan de universiteit mocht volgen, mits zij die volgde in een kamertje naast de collegezaal, waar in de wand twee kijkgaten waren aangebracht. 'Ze hoorde en zag wat er gezegd werd, maar moest zelf onzichtbaar blijven.'
Met andere woorden; zo lang Leda zwijgt, mag ze in de nabijheid van haar geniale schepper verkeren. Maar door deze niet te negeren trilogie wordt dat zwijgen op zo'n manier verbroken, dat er voor haar eindelijk een eigen leven mogelijk lijkt.
***
Lebowski; 495 pagina's; € 24,99.
Mick K. Zwart
Deze trilogie handelt over de relatie tussen een dochter en een vader, en andere familieleden. Over een meisje dat vroegwijs is, zich heel alleen voelt en observeert. Haar observaties gebruikt ze om te overleven. Manipulatief gedrag gaat ze geenszins uit de weg. In het eerste deel is de dochter overgeleverd aan de grillen van haar oom na het verongelukken van haar ouders. Maar is haar vader wel echt dood of is hij blind en afstandelijk of springlevend en onaangenaam? In het tweede en derde deel heeft de dochter een naam, Leda en leeft zij met haar vader, moeder en broertje een leven dat gebukt gaat onder de grillen van haar vader en de vreemde driehoeksrelatie die zij, haar vader en een neef hebben. Het gaat over het ervaren van macht, van verraad en van verbeelding en de kracht die deze thema’s met zich meevoert. Eerste twee delen verschenen eerder met de titels ‘De naam van de vader’ (2000) en ‘De lachende derde’ (2002). De auteur werkte in totaal zeventien jaar aan dit werk, waarin de lezer zich voortdurend moet afvragen wat waar is en wat niet. Deze roman zet aan tot veel nadenken.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.