Het meisje met de parel
Tracy Chevalier
Tracy Chevalier (Auteur), Miebeth van Horn (Vertaler), Elvira Veenings (Vertaler)
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Uitgeleend
|
Uitgeverij Orlando, © 2017 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : CHEV |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Uitgeverij Orlando, © 2017 |
VOLWASSENEN : ROMANS : CHEV |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Uitgeverij Orlando, © 2017 |
VOLWASSENEN : ROMANS : CHEV |
Elsje Heuff
Op historische feiten berustend verhaal over de beroemde fossielenzoekster Mary Anning (1799-1847) en haar vriendschap met de fossiele vissenverzamelaarster Elizabeth Philpot (1779-1857). In de negentiende eeuw raakte men steeds meer geïnteresseerd in fossielen en meubelmakerdochter Mary verdient al jong de kost met de verkoop van de fossielen die zij vindt in de kalkstenen kliffen van haar woonplaats Lyme Regis. Al in 1811 krijgt zij bekendheid met haar vondst van de eerste complete ichthyosaurus. Vele vondsten volgen en Mary ontwikkelt zich van een ongeletterd meisje tot een paleontologe van naam die vele bekende wetenschappers over de vloer krijgt. Zij sluit een voor die tijd ongebruikelijke (vanwege het standsverschil) vriendschap met de ongetrouwde Londense Elizabeth die met haar eveneens ongetrouwde zusters door haar broer is verbannen naar Lyme Regis. Goed geschreven, boeiende, veelzijdige roman waarin zowel het leven en de positie van vrouwen in die tijd als de wetenschappelijke en godsdienstige aspecten (evolutietheorie versus scheppingsverhaal) van fossielen aan de orde komen. Met nawoord van de auteur en literatuuropgave. Chevalier (1962) schreef onder andere de succesvolle historische roman ‘Meisje met de parel’ (verfilmd).
Hanna De Heus
te/ep/09 s
Een weinig damesachtige, vieze en geheimzinnige bezigheid", zo werd de passie van de twee vrouwen waar deze historische roman om draait gezien. Wij denken, anno 2017, dan toch aan andere dingen dan aan het zoeken van fossielen op het strand van het Engelse stadje Lyme Regis - maar dat zagen ze aan het begin van de negentiende eeuw dus anders.
Tracy Chevalier geeft in het nu vertaalde 'Opmerkelijke Schepsels' een stem aan Mary Anning, een van de grootste fossielenjagers aller tijden, en Elisabeth Philpot, een fossielenverzamelaar wier collectie momenteel in Oxford is ondergebracht. Chevalier laat de vrouwen om en om aan het woord. Mary is geboren en getogen in Lyme Regis, in een arm milieu. Elisabeth en haar twee zussen komen uit de Londense middenklasse, maar aangezien ze alledrie ongetrouwd zijn, wordt het leven in de stad te duur. Ze belanden met een bescheiden toelage in een cottage in Lyme, waar Elisabeth haar lege dagen vult met fossielen verzamelen op het strand. Hier raken de twee vrouwen bevriend.
Hun vriendschap wordt gekleurd door de klassen- , sekse- en geloofsstrijd van toen. Mary zoekt fossielen om te verkopen, het is haar broodwinning, terwijl Elisabeth het zich kan permitteren haar vondsten in vitrines tentoon te stellen. Over de band tussen de twee vrouwen wordt overal schande gesproken. Vrouwen als Elisabeth kunnen naar de feestzaal om te dansen, terwijl Mary niet eens probeert daar te worden toegelaten, zo ondenkbaar is dat.
Daarnaast is er de strenge scheiding tussen de wereld van mannen en die van vrouwen, die de bewegingsvrijheid van de vrouwen beperkt. Elisabeth, goed opgeleid, mag bijvoorbeeld de Geological Society niet in; alleen mannen kunnen lid worden.
En ten slotte, want dit speelt vóór Darwin, is daar de scheiding tussen geloof en wetenschap. Zelfs het voorzichtig opperen dat een fossiel van een uitgestorven dier kan zijn, stuit op weerstand. Mary wíl er niet eens over nadenken: als ze een fossiel vindt van een beest dat ze niet kent, blijft ze het hardnekkig een 'krokodil' noemen. Elisabeth wil er graag over filosoferen, maar is uitgesloten van elke intellectuele discussie en durft niet te ver af te wijken van de norm. Het idee alleen al dat een beest uitgestorven kan zijn, is een schok; het wekt de indruk dat God een dier heeft weggedaan en dus een fout heeft gemaakt bij de schepping. Wie de discussie wil ontduiken zegt vergoelijkend dat God een dier heeft verworpen tegen een beter ontwerp. En wie helemaal niets wil overdenken, gaat ervan uit dat de onbekende dieren heus nog wel ergens op de planeet zullen leven. Hierdoor loopt elke aanzet tot een discussie dood. Chevalier zet de prille fase van een collectieve frustratie helder neer.
'Opmerkelijke Schepsels' is een heerlijke, trage, sfeervolle roman vol fossielen, geologie en anatomie, met daarnaast talrijke beschrijvingen van de dramatische kustlijn met rotsen, aardverschuivingen en lawines. Jammer is dat het boek de personages niet in een historisch kader plaatst: een voorwoord was hier wel op zijn plaats geweest. Wie kent Mary en Elisabeth zonder iets over hen te moeten opzoeken? Mannelijke wetenschappers zijn met hun vondsten aan de haal gegaan. Het is pas recentelijk dat deze vrouwen de credits krijgen die hun toekomen. En met wat meer informatie over de discussie tussen geloof en wetenschap, die decennia hierna zou losbarsten, was een extra spanningsboog buiten de tekst om ontstaan.
Jammer is bovendien dat er wel afbeeldingen van fossielen in het boek staan, maar net niet van Mary's vondsten die zoveel stof doen opwaaien. Hoe zien de ichtyosaurus en de plesiosaurus eruit? Nu moet iedereen dat opzoeken, terwijl afbeeldingen hiervan de uitgave beslist toegankelijker hadden gemaakt.
De roman is perfect voor wie, zoals ik, graag door oude natuurhistorische musea dwaalt of veel interesse in fossielen heeft. Maar Chevalier had iets meer kunnen doen om haar personages wat vollediger en gepassioneerder tot leven te wekken voor een hedendaags publiek.
Oordeel
Fijn, sfeervol en traag, maar het historisch kader ontbreekt
Vert. Miebeth van Hoorn en Elviera Venings. Orlando; 336 blz. € 19,95.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.