Een film met Sophia
Herman Koch
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek, © 2017 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : KOCH |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek, © 2017 |
VOLWASSENEN : ROMANS : KOCH |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek, © 2017 |
VOLWASSENEN : ROMANS : KOCH |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek, © 2017 |
VOLWASSENEN : ROMANS : KOCH |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek, © 2017 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 769 |
Dirk Leyman
rt/aa/29 m
Het stond in de sterren geschreven. Wie anders dan Herman Koch (63) had dit jaar het Boekenweekgeschenk voor zijn rekening moeten nemen? Een van Nederlands best verkopende auteurs en exportproduct tot in de Verenigde Staten. Leverancier van uitgekiende, vlot weglezende romans met scherpe morele dilemma's en ontsporende levens. Bovendien onderwerpt Koch zich steeds minzaam en zonder morren aan de promotiemolens.
De Stichting Collectieve Propaganda voor het Nederlandse Boek (CPNB) speelde deze keer op veilig, na het debacle met Esther Gerritsen, die met Broer een hoogst matige novelle de wereld in stuurde. Met Herman Koch kan de Boekenweek overigens behendig Vlaanderen bespelen, want ook bij ons is hij behoorlijk populair.
In Makkelijk leven stuiten we op een bestsellerschrijver. Dat schept natuurlijk kansen voor Koch om zichzelf mild te ironiseren. Tom Sanders heeft zijn succes te danken aan zelfhulpboeken. Veertig miljoen keer ging zijn Makkelijk leven over de toonbank, in binnen- en buitenland. Ondanks die trammelant is hij allerminst naast zijn schoenen gaan lopen. 'Dicht bij mezelf gebleven, zou ik bijna zeggen, als dat niet zo'n afgelebberde uitdrukking was.'
Sanders denkt zijn leven feilloos op de rails te hebben. Ondanks de weelde gunt hij zich weinig akkefietjes, als je de zwarte Jaguar XF en een occasionele buitenlandse reis buiten beschouwing laat . Met behulp van zijn filosofie, die 'past op één A4'tje. Wat zeg ik? Een half A4'tje.' De baseline: maak het leven niet te moeilijk. Veel problemen raken opgelost door ze te laten overwaaien.
In zijn boek smeert hij die boodschap uit over driehonderd pagina's. En als er al een vuiltje aan de lucht komt, blaast de goeroe het achteloos weg.
Onuitstaanbare schoondochter
Maar zijn theorie wordt op de proef gesteld. Een van zijn twee zonen is gehuwd met de onaangename, eeuwig ontevreden Hanna. Tijdens een verjaarsfeestje staat ze plots voor de deur, met een gezicht dat duidelijk sporen van geweld vertoont. Tom vangt haar op en weet Hanna weer naar huis te dirigeren. Niemand heeft iets gemerkt. Heeft zijn zoon losse handjes? Sanders is op zijn hoede, maar de kwestie blijft hem bezighouden en de lezer merkt dat zijn slappe theorieën slagzij maken. 'Ook ik heb recht op vakantie van mijn eigen inzichten', laat hij zich niet zomaar ontvallen.
Koch geeft zijn ik-verteller een licht zalvend toontje mee en schrijft alweer tergend efficiënt, franjeloos en vol rake zelfspot, ook in het portret van de zelfingenomen auteur. Zal Sanders kant kiezen voor zijn zoon of voor zijn onuitstaanbare schoondochter? Lang blijft alles doorsudderen - alsof Koch zijn verhaal aan de rekstok hangt - en merken we hoe Sanders zichzelf op een dwaalspoor brengt.
De lezer mag op zijn beurt stelling nemen en gaat zich meer en meer ergeren aan de holle frasen van Sanders, die in Hanna een 'projectje' ziet. Is nietsdoen beter dan ingrijpen? Tot de novelle in een hogere versnelling schiet, met een nogal onbesuisde afloop. Verhaaltechnisch zit Makkelijk leven niet helemaal in balans, alsof Koch op het laatst een nijdig spurtje trekt.
Toch poot Koch een verhaal neer dat feilloos past in het straatje van Het diner, Geachte heer M. of De greppel. Met inbegrip van grimmige oprispingen over pakweg winkelverkoopsters of vijftigers die dansen: 'iets te vlot, iets te blij, (...) de armen te ver naar buiten, als vogels die proberen op te stijgen uit het water, de ellebogen een gevaar voor eenieder die zich te dicht in de buurt waagt. (...)'
Makkelijk leven is een licht sardonische amuse-gueule die niet teleurstelt. Een bekend recept, jawel, maar de smaak is niet flets.
Maria Vlaar
rt/aa/24 m
De schrijver van zelfhulpboeken Tom heeft een wereldwijd succes met Makkelijk leven, waarin hij een paar vuistregels voor een gemakkelijker leven tot een verkoopbaar product heeft uitgesmeerd. Zijn theorie is samen te vatten in drie woorden: vergeving, zelfvergeving, zelffelicitatie. Tom is een weinig karaktervaste en nogal onsympathieke man, zoals we dat van de personages van Herman Koch gewend zijn. Het ene moment kan Tom een pleidooi houden om alles uit het leven te halen ('Het leven begint nu'), het volgende moment bepleit hij dat de tijd zijn werk moet kunnen doen en dat de mens alles lijdzaam moet ondergaan. Tom gelooft dat de mensheid beter af zou zijn als de meerderheid niet op reis zou gaan - zelf heeft hij natuurlijk wel nu en dan een buitenlandse vakantie nodig. Hij heeft een hekel aan 'gewone mensen' en vindt 'kwetsbaar' een vies woord, maar het net zo modieuze 'helend' mag dan wel weer. Met zijn vrouw Julia - handige namen, Tom en Julia, voor de internationale markt! - vormt hij een op het eerste oog onverbrekelijk echtpaar. Getweeën bekijken ze de wereld, zijn lekker vilein over hun vrienden ('zag je die jurk?') en zijn het volkomen eens over hun kinderen: de oersaaie oudste zoon die met zijn leuke vrouw in Canada woont, en hun lieveling Stefan die juist met een vervelende vrouw getrouwd is. Zij controleert en koeioneert haar man en hun twee kleine kinderen.
Op de verjaardag van Julia staat deze schoondochter ineens op de stoep met een blauw oog. Heeft hun lievelingszoon zich ontpopt tot huistiran? Dan zal zij het er wel naar gemaakt hebben, denkt Tom. Hij begint meteen met het gebeurde af te zwakken tot 'huwelijksproblemen'. Dan hoeft hij namelijk niet in te grijpen, wat in medische termen een 'conservatieve behandeling' heet. Lekker makkelijk. Hij besluit het niet met zijn vrouw te bespreken, want dan zou het iets van hen tweeën zijn, 'een van die vele gewone gevallen - hypotheek, geboorte, ziekte, dood - die echtparen met elkaar horen te bespreken. Het geval zou om een oplossing vragen'.
Patstelling
Twee zwakke punten halen Kochs novelle onderuit. De opdrachtgever voor het boek, de Nederlandse boekenvakorganisatie CPNB, wil nu eenmaal als geschenk altijd een boekje van 96 pagina's, terwijl dit verhaal samengebald had moeten worden in de helft. Sommige passages zijn te uitgesponnen, zoals over het bezoek van een bevriend echtpaar aan Tom en zijn vrouw, waar zij, irritant tevreden met zichzelf, laten zien hoe goed hun huwelijk wel niet is. Andere passages zijn te nadrukkelijk, bijvoorbeeld waar Tom begrip toont voor zijn zoon en vervolgens voor zichzelf: hij mag best een oogje toeknijpen. De wending aan het einde verrast helaas niet meer.
Het tweede zwakke punt is dat de morele patstelling van Tom wel erg doet denken aan de opstelling in Kochs bestseller Het diner, waarin de moderne vader zijn ontsporende zoon de hand boven het hoofd probeert te houden, en uiteindelijk de zoon en de vader eenzelfde agressieve impuls vertonen. Koch heeft het zichzelf dus vooral gemakkelijk gemaakt.
Maar hé, dat heeft Tom de lezers toch net uitgelegd? Dat er niks mis is met het jezelf zo gemakkelijk mogelijk maken. Slimme zet van Koch: op die manier is hij de critici voor. Hij neemt zichzelf als wereldwijde bestsellerauteur op de hak in deze novelle, door Tom met zijn overdreven luxueuze Jaguar XF, zijn arrogante gedrag en zijn cynische uitvlucht naar de gemakkelijkste weg een genadeloze klap uit te delen.
Zie je wel: hoogmoed komt voor de val. En die hoogmoed verpakt Koch op zijn bekende amusante, ironische wijze dit keer in een man die een beetje op hemzelf lijkt. Koch toont wederom slim en smakelijk aan hoe leeg onze moraal is, door een moreel dilemma tot op het bot uit te benen. Het doet verlangen naar iets heel anders. Kan Kochs volgende boek niet gaan over een man die zichzelf opnieuw uit moet vinden? En die dan misschien geen afkeer heeft van het woord 'kwetsbaar'? Of, nog gekker, over een vrouw? Met diepgang?
CPNB, 96 blz., gratis in de boekhandel tijdens de Boekenweek(25 maart-2 april) bij aankoop van ten minste 12,50 € aan Nederlandstalige boeken.
Redactie
Herman Koch schrijft het Boekenweekgeschenk 2017. De tweeënentachtigste Boekenweek vindt plaats van zaterdag 25 maart t/m zondag 2 april 2017 en krijgt als thema 'Verboden vruchten'.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.