Scheepsberichten
E.Annie Proulx
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Uitgeleend
|
De Geus, © 2017 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : PROU XXL |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
De Geus, © 2017 |
VOLWASSENEN : ROMANS : PROU |
Kathy Mathys
rt/aa/10 m
'Kunnen we niet lijmen wat we gebroken hebben?' vraagt Sapatisia Sel zich af over de ontbossing van de Verenigde Staten die begon aan het eind van de zeventiende eeuw met de komst van de blanken. Sapatisia is een eenentwintigste-eeuwse afstammeling van René Sel, die in 1693 de Morvan in Frankrijk inruilde voor wat toen Nieuw Frankrijk heette. De Amerikaanse schrijfster Annie Proulx (81) beschrijft hoe hij er werkt in dienst van een Franse heer. Hij kapt en ontschorst bomen. Hij deelt een slaapplek met zijn landgenoot Charles Duquet, maar die wordt de bevelen van de baas moe en loopt weg. Sel trouwt met een indiaanse. Duquet gaat in de pels- en houthandel; hij wil rijk worden.
Proulx vertelt hoe het de nakomelingen van de twee Fransen vergaat. Achteraan in deze lijvige roman staan uitgebreide stambomen van de twee families. Dat is geen overbodige luxe, je struikelt haast over de personages.
Door het verhaal te vertellen van Amerika's oerbossen vertelt Proulx ook het verhaal van Amerika zelf, een geschiedenis van hebzucht en veroveringsdrang. Eeuwenlang stelt niemand zich de vraag of al dat kappen gevolgen heeft voor het ecologische evenwicht. De houtmagnaten denken dat de voorraad oneindig is. Proulx' boosheid schemert door wanneer ze het heeft over de verspilling: gekantrecht hout valt wel makkelijker te transporteren, maar zo gaat er wel heel veel hout verloren.
De Duquets worden de Dukes en bouwen een handelsimperium uit. De schrijfster laat hen naar China en Nieuw-Zeeland reizen om er de lokale boomsoorten te leren kennen en de zakelijke mogelijkheden te onderzoeken. De Sels vergaat het minder goed. Jinot, een van de memorabelste telgen, voelt zich 'een hybride wezen in een verzonnen wereld'. De Sels zijn halfbloeden en schipperen tussen de blanke en de indiaanse manier van leven. Sommigen gaan houthakken, anderen raken aan de drank of keren terug naar hun geboortegrond.
Cast
Proulx is altijd geboeid door de relatie tussen mens en landschap. De personages uit haar bekroonde roman Scheepsberichten (1993) en uit haar Wyoming-verhalen, zoals het verfilmde 'Brokeback Mountain', zijn onlosmakelijk verbonden met de grond waar ze hun leven leiden. Werken is het alfa en omega van hun bestaan, ze doen niet aan lange bespiegelingen, daar hebben ze geen tijd voor in het ruige landschap dat hen omringt. Dat is niet anders voor de personages van Schorshuiden: ze proberen er iets van te maken in de Nieuwe Wereld door zich te pletter te werken.
Alleen komen er zoveel personages in dit boek voorbij dat het moeilijk is voor de lezer om zich in te leven. Nochtans kan een roman met een gigantische cast zeker beklijven - denk aan Wolf Hall van Hilary Mantel, ook een boek waarin machtswellust en geldingsdrang centraal staan. Mantel plaatste haar personages tegenover elkaar. De onzichtbare draden die hen verbinden zijn zo strak dat het verhaal het hele boek door onder hoogspanning staat. Proulx slaagt er soms in de lezer mee te voeren, wanneer ze wat dieper ingaat op het leven van een personage, zoals dat van Lavinia Duke, de eerste vrouw in het houtimperium. Maar al te vaak vat ze samen wie met wie is getrouwd en wie is gestorven in het kraambed - dat soort dingen. Het duizelt je van al die biografische updates.
Proulx heeft bovendien de neiging om van elk personage, hoe verwaarloosbaar zijn of haar rol ook is, een uiterlijke beschrijving te geven. Die aanpak gaat vervelen.
Research
Het meeste indruk maakt het landschap, dat Proulx in knetterende woorden weet te vangen. Een rivier vol vissen lijkt 'gemaakt van harde spieren'. Wanneer het winter wordt, schrijft Proulx dat er zich een nieuwe geur aandient, die van ijs, van dierenhaar, van brandend bos en het bloed van prooidieren. Op die momenten komen we wel dichtbij.
Proulx moet ontzettend veel research hebben gedaan. Wanneer ze het heeft over de houthakkers die last krijgen van huiduitslag omdat hun bezwete hemden niet meer drogen in de klamme lucht, wanen we ons in de oerbossen. Soms klinkt de schrijfster als een wetenschapster, vooral als ze de gebruiken van de Mi'kmaq-indianen beschrijft. Het had allemaal wat minder gekund: minder personages, minder antropologische details. Schorshuiden is niet het ultieme meesterwerk van de Amerikaanse schrijfster.
Vertaald door Regina Willemse, De Geus, 800 blz., 24,99 € (e-boek 13,99 €). Oorspronkelijke titel: 'Barkskins'.
J. de Jager-v.d. Wijst
Eind zeventiende eeuw komen René Sel en Charles Duquet, twee jonge Fransen, in Nieuw Frankrijk (nu Canada) hun geluk zoeken. Van oost tot west is het een eindeloos woud vol planten en dieren. Na een moeizame start als houthakker trouwt René een Mi'kmaw vrouw die het woud ziet als bron van kracht en genezing. Charles trekt verder, wordt huidenhandelaar maar begint later een houtverwerkingsbedrijf. Hij reist de hele wereld af om handel te drijven. In Nederland trouwt hij met Cornelia Roos, krijgt drie kinderen die in Nederland opgroeien maar later naar Maine komen. De lezer volgt deze twee families met een sterke familieband van 1693-2013. Het geweld en bedrog bij de menselijke strijd om bezit. Van de indianen wordt alles afgenomen en ze worden op wrede wijze vermoord. De Fransen verliezen hun land aan de Engelsen. De technische ontwikkelingen veranderen het productieproces. Op de gekapte plekken groeien steden. De wouden die onuitputtelijk leken, zijn in 2013 verdwenen met verontrustende ecologische gevolgen. Al deze gebeurtenissen worden op een toegankelijke, gedetailleerde en boeiende wijze beschreven door Annie Proulx (1935) die bekendheid verwierf met ‘Scheepsberichten' en het verfilmde 'Brokeback mountain'.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.