Alle dingen zijn schitterend
Alex Boogers
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Uitgeverij Podium, © 2017 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 14077 |
Bo Van Houwelingen
em/ov/18 n
Een grauwe volksbuurt met zijn kansarme bewoners, Alex Boogers (1970) - die zelf opgroeide in zo'n buurt - schreef er al vaker over. Maar in zijn achtste roman, Onder een hemel van sproeten, is niet zozeer een benauwende voorstad van Rotterdam het decor, maar de daaraan grenzende, weidse polder.
De weduwnaar Jacob maakt er lange wandelingen om zijn huis, dat zo leeg is na de dood van zijn vrouw, te ontvluchten. Op een dag ontmoet hij er een tienermeisje, Amy. Ook zij vlucht; voor een gespannen thuissituatie. Buitenbeentjes zijn ze beiden, die door de buitenwereld argwanend worden gadegeslagen. Maar niet in de polder, waar ze steun vinden bij elkaar.
De uit eenzaamheid geboren vriendschap die het verschil in leeftijd overstijgt is een mooi thema dat in gevoelige scènes wordt uitgewerkt. Het komt echter in de verdrukking door Boogers' ambitie er méér van te maken: een whodunit (iemand heeft Amy iets vreselijks aangedaan, maar wat? En wie?) en een tragisch liefdesverhaal (Jacob verliest zijn grote liefde aan dementie). Maar bovenal moet het een kritische beschouwing zijn van zo'n beetje alle ellende in de wereld: van de vervuiling van oceanen tot moslimradicalisering en van de keerzijde van internet tot racisme.
Hoe krijg je dat alles in de sobere stille polder van Amy en Jacob gepropt? Boogers lijkt met die vraag geworsteld te hebben en komt met een ingewikkelde kunstgreep: hij laat Harvey, een vriend en buurjongen van Amy, fungeren als liaison tussen polder en stad.
Harvey vertelt het verhaal, maar kruipt daarvoor in het hoofd van Jacob. Dat levert direct een complicatie op. Want hoe kan Harvey iets over Jacobs huwelijk weten als ze elkaar amper kennen? Om Amy's kant van het verhaal te belichten citeert Harvey veelvuldig uit haar dagboek (dat hij tot zijn beschikking heeft - handig!). Is dat dan de bron van alle kennis over Jacob? Maar Amy heeft wel iets anders aan haar hoofd dan het tot in detail beschrijven van de volledige liefdesgeschiedenis van een oude man. Zo heeft ze haar handen al vol aan het full quote overpennen van alles wat haar wijze docenten over de maatschappij te melden hebben.
En dus kan het gebeuren dat Harvey Amy citeert die een leraar citeert die Gandhi citeert ('De echte ontwikkeling van een volk is te meten aan het aantal regels dat het nodig heeft om vredig te kunnen bestaan'). Voor kritiek op de kunstwereld wordt een docente kunstzinnige vorming ingevlogen. Vriendje Matteo neemt de duiding van de achterstandsbuurt voor zijn rekening en vriendin Özlem geeft inzicht in de radicalisering van haar moslimbroer. Tussendoor doet Harveys moeder haar zegje over discriminatie en dan is er nog een buurman die fulmineert tegen de Arbowet.
Het zijn ongetwijfeld allemaal relevante zaken, maar wat hebben ze nou echt met de verwarde Amy en de verdrietige Jacob te maken? Waarom worden de wereldse sores er met de haren bij gesleept terwijl zij genoeg hebben aan zichzelf? Het zou kunnen dat Boogers duidelijk wil maken dat je de misère in de wereld niet kunt ontvluchten - hoe diep je ook de polder intrekt.
Maar het fanatisme waarmee Boogers zich vastbijt in de maatschappijkritische thema's degradeert zijn personages tot spreekbuizen ten bate van zijn eigen stokpaardjes. Of zijn het de stokpaardjes van Harvey - want híj is tenslotte de verteller? Zo naait de schrijver de scheur van zijn vertelling dicht en zoomt die nog eens af met een paar melodramatische scènes. En dan maar hopen dat iedereen alleen de rafelrandjes ziet die Boogers ons tonen wil: die van de maatschappij.
***
Podium; 374 pagina's; € 19,99.
drs. Cor Gerritsma
Drie personages vertellen beurtelings, in niet-chronologische volgorde, over hun leven. Het zijn Harvey Purperhart (een potige, zwijgzame Surinaamse jongen), Amy van den Bergh (een vijftienjarig sprieterig meisje met kunstzinnige aanleg) en Jacob Mantel (een oude ex-zeeman en vogelaar). Tussen hen bestaan vriendschappelijke banden, met Amy als spilfiguur. Ze worden alle drie geconfronteerd met ingrijpende gebeurtenissen en zijn of worden alle drie slachtoffer van anderen of het lot. De kernvraag waarom alles draait is: wanneer accepteren de mensen je nou eens zoals je bent? De gebeurtenissen spelen zich af in een Rotterdamse volkswijk en bij een meertje daar vlakbij, in de periode 2009-2017. De roman (inmiddels de achtste van Alex Boogers, 1970) heeft een meervoudig en wisselend vertelperspectief, is vernuftig (maar ook complex) van opbouw (met een kroniekachtig einde), sluit aan bij de actualiteit, is maatschappijkritisch en confronterend van aard en geschreven in een fraaie, pakkende, openhartige en beeldende stijl. Een geweldig boek vol tragiek én mededogen.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.