Pop Academy : trombone
Jo Hermans
Wietse Coppes (Auteur), Doede Hardeman (Auteur), Hans Janssen (Auteur), Caroline Roodenburg-Schadd (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Ludion, 2012 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : KUNST : 700 CALDER |
31/10/2012
‘IJl, doorzichtig en speels’, zo omschreef Fernand Léger in 1950 het werk van de Amerikaanse beeldkunstenaar Alexander Calder (1898-1976). Calder had toen al een belangrijke wending genomen in zijn plastisch werk, en aan die wending is een voortreffelijke publicatie gewijd: Alexander Calder: de grote ontdekking .
Calder was in 1926 als autodidactisch beeldhouwer naar Parijs vertrokken en hij zou er in 1927 al zijn eerste eenmanstentoonstelling hebben. Hij bleef in Parijs tot 1933. Centraal in deze uitgave staat zijn ontmoeting met de Nederlandse abstracte schilder Piet Mondriaan in 1930. Calder zei daar zelf over: ‘This one visit gave me a shock that started things’. En hij schreef in zijn autobiografie: 'Het was mijn bezoek aan Mondriaans atelier dat me abstract maakte'. Vooral dat atelier van Mondriaan — blijkbaar al mythisch in die tijd — maakte indruk op de jonge kunstenaar, maar hij ontmoette ook kunstenaars als Miro (die hem net als Mondriaan sterk zou beïnvloeden), Arp, Duchamp, Léger, Le Corbusier, Man Ray, de crème de la crème zeg maar van de toenmalige avant-gardekunst.
Eerst ontwierp Calder ruimtelijke constructies, ‘mobiles’ (de term is van Marcel Duchamp)die hem beroemd zouden maken als vertegenwoordiger van de kinetische kunst. Calder, die eigenlijk mechanisch ingenieur van opleiding was, maakte immers beweeglijke figuren, onder meer in zijn bekende miniatuurcircus ‘Cirque Calder’, waarmee hij ‘optrad’ (1926-1931) en bekendheid verwierf in Parijs. Met stof, hout, ijzerdraad en allerlei andere materialen creëerde hij aan ijzerdraad hangende mobiles die bewogen door de luchtstroming of door lichte aanraking. ‘I think best in wire’, zei hij toen, al heeft hij ook tekeningen, schilderijen en juwelen gemaakt. Calder bracht met andere woorden beweging en dynamiek in de tot dan toe grotendeels statische beeldhouwkunst. Na zijn ontmoeting met Mondriaan werden dat bollen, driehoeken en organische vormen: hij maakte grote abstracte werken — veeleer stationaire en niet-mobiele figuren — die hij op aanraden van Hans Arp ‘stabiles’ noemde. Aan die cruciale fase in het werk van Calder is dit boek gewijd. Deze puik vormgegeven publicatie — ontstaan ter gelegenheid van de tentoonstelling Alexander Calder. De grote ontdekking in het Gemeentemuseum Den Haag van 11 februari tot 28 mei 2012 — bevat acht hoofdstukken, een biografie, een lijst van tentoongestelde werken, een register en een fotoverantwoording. In ‘Beweging in de ruimte’ schetst Caroline Roodenburg-Schadd uitvoerig en zeer overzichtelijk het leven en vooral het werk van Calder. Wietse Coppes gaat vrij kort in op het ‘wetenschappelijk-technische laboratorium’ in Parijs waar Piet Mondriaan vijftien jaar werkte. Hij reconstrueert dat atelier op basis van getuigenissen en afbeeldingen. Hans Janssen heeft het vervolgens over de ontmoeting zelf tussen Calder en Mondriaan, en Doede Hardeman ten slotte analyseert Calder en/in Nederland, vooral zijn contacten met Theo van Doesburg en museumconservator Willem Sandberg. Die eerste hoofdstukken bevatten op de linkerbladzijde samen zo’n 160 illustraties, die mooi inspelen op de tekst zelf. De drie volgende stukken, ‘1909-1929’, ‘1930’ en ‘1931-1976’, die met ruim twee derde de hoofdmoot van dit boek beslaan, bevatten afbeeldingen van het werk van Calder, naast foto’s en andere documenten uit de betreffende periode.
Zo geeft dit boek een uitstekend overzicht van een van de belangrijkste grondleggers van de moderne beeldhouwkunst, hoewel ‘beeldhouwer’ hier een ruimere dan de klassieke interpretatie nodig heeft. Maar daarin ligt precies het vernieuwende van het werk van Calder, en deze uitgave weet dit zeker overtuigend aan te tonen.
[Filip Devos]
P.A. Marijnissen
De Amerikaanse beeldend kunstenaar Alexander Calder (1898-1976) is beroemd vanwege zijn grote, abstracte sculpturen en zijn mobiles, waarmee hij beweging introduceerde in de beeldhouwkunst. De keuze voor abstractie maakte Calder na een bezoek aan Mondriaan in zijn atelier in Parijs. Dit bezoek vormt de kern van deze helder vormgegeven uitgave bij de expositie in het Haags Gemeentemuseum, voorjaar 2012. Vier gedegen artikelen, rijk geïllustreerd, over de artistieke ontwikkeling van Calder, de invloed van Mondriaan en de relatie tussen Calder en Nederland gaan vooraf aan het catalogusgedeelte met een overvloed aan beeldmateriaal van prima kwaliteit. Dat maakt deze uitgave tot een mooi overzichtswerk met een extra Nederlandse invalshoek. Met o.a. biografie, register en overzicht van tentoongestelde werken.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.