The great age of British watercolours 1750-1880
Andrew Wilton
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Mercatorfonds, 2006 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 700 TURNER |
31/12/2007
De Amerikaanse abstracte expressionist Mark Rothko ((1903-1970) moet ooit droogjes hebben opgemerkt dat William Turner (1775-1851) zijn werk toch wel erg goed bekeken heeft. Het is een uitspraak die veel zegt over de mate waarin Turner met zijn gewaagde kleur- en vormexperimenten 'zijn tijd vooruit' is geweest. Maar tegelijk was de schilder natuurlijk ook een man van zijn tijd, en het is goed om de invloed van die tijdsomstandigheden goed voor ogen te houden bij de interpretatie van zijn werk. Dit boek van Andrew Wilton is daarbij een hulp: het schetst de context, zowel privé als in een ruimer sociaal en artistiek verband, waarin de vele schilderijen, aquarellen en tekeningen van Turner tot stand gekomen zijn.
Met de opzet van Turner in zijn tijd is dus niets mis, maar op de werkwijze valt wel een en ander af te dingen. Storend is vooral dat Wilton te uitgebreid citeert uit de verschillende ooggetuigenverslagen en brieven, en niet kieskeurig genoeg is geweest in zijn selectie van het blijkbaar overvloedig aanwezige bronnenmateriaal. Het is natuurlijk een nobele doelstelling om een correct en veelomvattend beeld te schetsen van de man en zijn omgeving, maar is het daarom nodig dat we bv. omstandig ingelicht worden over de manier waarop de schilder vissen aan de haak wist te slaan? Verder lezen we hier, onder zoveel meer, briefjes met bestellingen van schildersbenodigheden, uitgebreide verslagen van picknicks of boottochtjes met leden van de Academy Club, en een vervelend groot aantal passages over pecuniaire aangelegenheden (alsof Turners voortdurende bekommernis om de prijzen van zijn werken ook die van de lezer zou moeten zijn). Al wat interessanter is het om te lezen over de omstandigheden waarin hij zijn schilderijen maakte (zijn reizen door Italië, Zwitserland en Frankrijk bv.) en vooral over de manier waarop hij daarbij te werk ging ("hij goot eerst natte verf op het papier, tot het verzadigd was, dan scheurde en krabde hij, wreef erop als in een vlaag van waanzin, tot het één grote chaos werd - maar geleidelijk, als bij toverkracht, verscheen het mooie schip, met al zijn prachtige details"). Ook boeiend en veelzeggend zijn de weergaven van de reacties op zijn werk, die m.b.t. zijn meer gedurfde schilderijen of aquarellen zeer neerbuigend en spottend konden zijn. Volgens vele critici waren zijn werken niet subtiel genoeg geschilderd ("met witsel en zeepsop", roept er een) en kwam de afbeelding onvoldoende met de werkelijkheid overeen. Toen Turner naar aanleiding van het prachtige schilderij 'Vrede - begrafenis op zee' (zie afb.) dat laatste verwijt nog maar eens naar zijn hoofd geslingerd kreeg ? nl. dat de zwarte zeilen van het schip niet werkelijkheidsgetrouw waren ? diende hij zijn bekrompen criticus passend van repliek: "Ik wou dat ik een kleur had om ze nog zwarter te maken".
Wilton geeft zowel de kritiek als het bewonderend commentaar van Turners tijdgenoten op diens werken weer zonder er zelf veel aan toe te voegen. Over het werk zelf schrijft hij überhaupt weinig, en als hij het doet is het dikwijls in al te algemene en zelfs bedenkelijke bewoordingen. Zo heeft hij het over "de intieme sfeer en de ongeveinsde persoonlijke gevoelens die uit dit werk ['Ochtendvorst'] spreken" of schrijft hij dat Turner "in zijn waarnemingen van de wereld zijn gevoel voor het poëtische [wilde] uitdrukken". Van een groot kenner van Turners werk zou je scherpere analyses en een revelerender visie mogen verwachten.
Er is dus veel onbevredigends aan dit boek, maar het is wel een grote verdienste van Wilton dat hij het levensverhaal en het oeuvre van Turner mooi met elkaar weet te verbinden. De talrijke reproducties van Turners werken zijn perfect in de tekst ingepast, zowel op inhoudelijk als vormelijk vlak. Een zeer goed idee ? jammer genoeg gebeurt het slechts een paar keer ? is de uitlichting op een volle pagina van een detail naast het werk in zijn geheel, waardoor je een zicht krijgt op de technieken en de materiaalbehandeling waarmee de schilder zijn wonderlijke effecten kon bereiken. Een waarschuwing nog: de lettergrootte waarin de talloze citaten zijn gezet is van dien aard dat minder goed zienden er de loep voor zullen moeten bovenhalen. [Koen Van Baelen]
T. Geerts
Over de Engelse kunstenaar J.M.W. Turner (1775-1851) is reeds veel geschreven. Turner werd opgeleid aan de Londense Royal Academy en werd bekend door het vastleggen van het 'Sublieme' in historische landschappen. Andrew Wilton's 'Turner and his time' uit 1987 geldt als een van de toegankelijkste overzichten van het leven en werk van deze beroemde Engelse kunstenaar, en is nu voor het eerst in een Nederlandse vertaling verschenen. De lezer krijgt een mooi overzicht van het leven en werk van Turner, grotendeels gebaseerd op talrijke documentaire bronnen. Zo is er onder andere aandacht voor tentoonstellingen, reizen en opvattingen van tijdgenoten. Maar ook het werk wordt helder en uitvoerig beschreven. Bovendien bevat deze uitgave een helder chronologisch overzicht van het leven van de schilder, een boedelbeschrijving van zijn voormalige woonhuis, de inhoud van zijn voormalige bibliotheek, een bibliografie en (vooral) prachtige illustraties. Een perfecte introductie op het werk van deze belangrijke kunstenaar. Met 186 afbeeldingen, waarvan 163 in kleur. Kleine tot zeer kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.