Open brief aan P.L. Tak
Jacob Israël de Haan
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Muntinga, 2006 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : HAAN |
31/12/2006
De 'Brokeback Mountain' van de Nederlandse literatuur! Meer dan honderd jaar oud is deze klassieker al, en hij heeft nog niets aan kracht ingeboet. Pijpelijntjes vertelt over Joop en Sam, een homokoppel in Amsterdam op de brug van de 19e naar de 20e eeuw.
In een tijd waarin homoseksualiteit nog volkomen onbespreekbaar is, ligt het niet voor de hand dat twee mannen met elkaar samenleven. Ook Joop en Sam zelf hebben er problemen mee en trachten te vechten tegen hun homoseksualiteit. Sam, de ondernemendste van het koppel, trekt er geregeld voor een paar dagen op uit om zijn verlangens de baas te blijven. Dat deze uitstapjes tot andere contacten leiden, is weer een andere zaak; ook Joop rijdt geregeld een scheve schaats. En allebei worden ze onweerstaanbaar aangetrokken door knappe jongelingen die ze op hun weg tegenkomen.
Deze roman schetst op schitterende wijze hoe er honderd jaar geleden met homoseksualiteit werd omgegaan. De maatschappelijke ontkenning leidt tot grote twijfels bij mensen als Joop en Sam, en het niet-openlijke karakter van hun relatie zorgt ook al niet voor stabiliteit, al zijn hun gevoelens voor elkaar diepgaand en oprecht. Daar tegenover staat dat hun (volkse) omgeving geen problemen heeft met de situatie, hooguit vinden ze het vreemd als Sam in Joops bed blijkt te liggen. Maar over het algemeen hebben ze genoeg aan hun eigen problemen: een kostwinner die overlijdt, een zoon of echtgenoot die de gevangenis in moet.
Pijpelijntjes is geschreven in een sappige volkse spreektaal, waar je wel wat aan moet wennen. Maar eens je de knop van het hedendaagse Nederlands hebt omgedraaid, is het genieten geblazen van de vernieuwende (ja, na honderd jaar) woordenschat: een lichtduizelend hoofd, slaapsoezen, lekkerfijn gelukkig -- bladzijde na bladzijde, tot in de titel van het boek. In 1904 zorgde deze roman voor behoorlijk wat commotie, vooral toen bleek dat hij gebaseerd was op werkelijke personen: de schrijver raakte prompt zijn baan kwijt bij de krant. Nu is hij verkrijgbaar aan een zeer democratische prijs, in een klassiek ogende uitgave. [Bart Van der Bruggen]
Redactie
Bij zijn verschijnen in 1904 baarde Pijpelijntjes veel opzien, omdat er een homoseksuele verhouding in werd beschreven. De arts A. Aletrino - die geportretteerd was in een van de hoofdpersonen - kocht de eerste druk van het boek zoveel mogelijk op. De Haan liet daarop een tweede, herschreven versie verschijnen, waarin Aletrino veel minder herkenbaar was. De tweede versie is wat openhartiger en bevat ook een aantal verduidelijkingen. Pijpelijntjes bestaat uit een reeks schetsen waarin het volksleven in de Amsterdamse Pijp beschreven wordt. Er staan prachtige portretten in, zoals dat van de kamerverhuurster bij wie Hans en Cor wonen. De Haan doet vaak niet onder voor Heijermans en Multatuli (in 'Woutertje Pieterse'). Dit is een heruitgave van de tweede versie. Van de eerste versie verschenen in 1982 diverse heruitgaven. Gebonden uitgave op pocketformaat in de reeks 'Salamander Klassiek', helaas zonder het voor de reeks gebruikelijke informatieve nawoord; kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.