Liefde heeft geen hersens
Mensje Van Keulen
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Uitgeverij Atlas Contact, 2018 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : VANK |
Bo Van Houwelingen
rt/aa/24 m
'Ik houd er niet van om over mezelf te schrijven en doe het in dit kreng. Dwangneurose. Gekanker. De eigen smalle wereld.' Dat schrijft Mensje van Keulen (1946) in 1978 over haar dagboek, dat ze dan al ruim twee jaar bijhoudt. Eerder werd daarvan het eerste deel uitgegeven, Alle dagen laat, waarin te lezen valt hoe Van Keulen haar draai als schrijver probeert te vinden na haar succesvolle debuutroman Bleekers zomer.
Er is lof, er is kritiek, maar vooral is er de kliek schrijversvrienden (o.a. Gerrit Komrij, Bibeb, Henk Spaan, Marita Mathijsen, Maarten 't Hart, Maarten Biesheuvel) met wie ze avond na avond doorbrengt in sociëteit Arti et Amicitiae of café de Pels. Daar wordt vergaderd, gedanst, geflirt, gekibbeld en vooral heel veel gedronken. Je vraagt je af hoe die lui ooit aan werken toe kwamen, zo vaak wordt er tot de ochtend doorgezakt.
En als dat een keer niet zo is, dan zijn er wel andere dingen die Van Keulen van het schrijven houden: de was, koken, brieven beantwoorden, de poezen vlooien of ruziemaken met haar man Lon, die verdacht vaak moet overwerken. Hoe hun relatie door jaloezie en overspel naar de knoppen gaat, staat in het zojuist verschenen Neerslag van een huwelijk, dat de jaren 1977-1979 beslaat en verder gaat waar Alle dagen laat ophoudt.
Een dagboek over het schrijversleven en de liefdesperikelen van een jonge vrouw, dat klinkt smeuïg maar inderdaad ook 'smal'. Wil zoiets (veertig jaar na dato) boeien dan moet het breder zijn. Het dagboek van Van Keulen is dat.
Zo roept ze een fascinerend beeld van de jaren '70 op. Niet door het rapporteren van de toestanden in de wereld ('daar zijn kranten voor'), maar door de manier waarop ze gebeurtenissen beschrijft, met een betekenisvolle achteloosheid. Het aangrenzende huis wordt 'weer eens' gekraakt, met 'een halve ladder en een lap stof'. Als de schrijfster in een nachttrein door de conducteur wordt verkracht, denkt ze: 'Schiet op, zielige lul.' Het is nonchalance die veelzeggend is: van dat soort dingen keek je toen niet echt op.
Ook niet van het 'moderne gehannes' omtrent relaties, zoals de affaire van haar man Lon met ene Cora. Dat moet kunnen, vindt hij. Mensje moet haar maar accepteren. Ze probeert dat en laat zich zelfs overhalen tot een triootje. 'Ze neukten naast me. Godverdomme. Hij wilde niet in een van ons klaarkomen. Hij was zo gelukkig, zei hij. Godallemachtig.'
Leuk idee, die vrije liefde, maar als Lon na het eten (dat Mensje bijna altijd voor hem kookt) zijn jas aantrekt omdat hij nog even naar zijn andere liefje gaat, is dat niets meer dan een vernedering. Het zal allemaal wel horen bij 'de vrijheid', aldus een cynische Van Keulen die de tragische keerzijde van de seventiesmoraal blootlegt.
De souplesse waarmee Van Keulen het allemaal opschrijft, maakt het dagboek nog lezenswaardiger. Haar wijze van uitdrukken is direct en natuurlijk, juist omdat ze oorspronkelijk niet voor een publiek schreef.
Tegelijkertijd merk je dat er een talentvolle schrijver aan het woord is, die met sprekende details mensen en situaties tot leven weet te wekken. 'Erg gelachen om de tekst op een shampoofles, die Gerrit voorlas: 'Voor verpieterd haar.'' Het is een kleinigheid die het vermelden amper waard is, maar die je wel meteen doet begrijpen wat voor avond het is. Je ziet Komrij al met een grijns de badkamer uit komen.
Maar het beste is dat Van Keulen bladzijden lang kan vertellen over haar verdriet, onzekerheden en frustraties zonder dat het vervelend, klagerig of pathetisch wordt. Zo'n kreng is zeldzaam.
****
Atlas Contact; 218 pagina's; € 21,99.
Gonny Biezeveld
Mensje van Keulen heeft in de jaren 1976 tot 1979 een dagboek bijgehouden. Dat over 1976 is al gepubliceerd onder de titel 'Alle dagen laat'. En nu zijn de andere jaren aan de beurt. Die spelen zich ook af in het kunstenaarswereldje in het Amsterdam van die tijd. Veel drank, drugs, sigaren en overspel. Het huwelijk van Mensje en Lon (van Keulen), fotograaf en wetenschapper, is niet geweldig. Hij liegt voortdurend over waar hij heengaat, maar zij weet dat hij vooral naar 'haar' gaat, Naar C, naar Miss Kont, naar dat rotkreng etc. Maar ze blijft naar Lon verlangen en ze wil een kind van hem, hoe onvoorspelbaar hij ook is. Ondertussen komt ze nauwelijks aan werken (schrijven) toe en drinkt en rookt ze door, alleen of met vrienden. Maar ze wordt zwanger en wil scheiden. Aan het eind van het dagboek heeft ze haar nieuwe liefde: haar zoon! Het geheel is zeer leesbaar, ondanks dat het veel van hetzelfde is: Lon, kind, poezen, drank, katers, Miss Kont etc.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.