Blowin' In The Wind
Thierry Murat
Thierry Murat (Illustrator), Lorenzo Mattotti (Illustrator), Nicolas Nemiri (Illustrator)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Silvester, 2009 |
VERDIEPING 3 : FEESTPALEIS : OVER MUZIEK-FILM : 785.73 DYLAN |
31/12/2009
In Bob Dylan revisited werden dertien Dylan-songs door evenveel striptekenaars in beeld gebracht. De tekenaars werd gevraagd een song "die hen in het bijzonder heeft geïnspireerd" te verstrippen. Ze maakten ook elk een portret van Dylan, dat het verhaal -- bestaande uit de originele liedtekst, de Nederlandse vertaling en de grafische interpretatie ervan -- voorafgaat.
Liedteksten in boekvorm verzamelen, ik heb het altijd een hachelijke zaak gevonden. Tekst en muziek van een lied zijn in functie van elkaar geschreven en dus zijn ze bedoeld om gezongen te worden. Een steengoede song zal zijn poëzie grotendeels verliezen wanneer hij zwart-wit en toonloos op papier staat. Ook als het er een van Bob Dylan is. En als ze dan ook nog vertaald worden ten behoeve van de lezer... De Nederlandse vertalingen zijn van Eric Bindervoet en Robbert-Jan Henkes, en werden eerder gepubliceerd in Bob Dylan:
liedteksten 1962-1973 en Voor altijd jong: liedteksten 1974-2001 (resp. Nijgh en Van Ditmar, 2006 en 2007). Bindervoet en Henkes hebben prestigieuze vertaalprojecten als James Joyces Finnegans wake op hun naam staan, maar de appreciatie van de vertaling van een liedtekst ligt voor de lezer doorgaans moeilijker dan van een romanvertaling. Je bent dusdanig vertrouwd met de taal, klank en ritme van het origineel dat een vertaling wel vervreemdend moet werken. "Het wordt nu donker ik kan niks meer zien / het voelt of ik klop aan de hemelpoort" ('Knockin' on heaven's door'), of "En God zit in zijn hemel / En we willen allemaal zijn deel / Maar hebzucht en macht en een rottend geslacht / Vullen de wereld geheel" ('Blind Willie McTell') hebben niets te maken met het lied dat in mijn geheugen zit. De vertalingen hadden wat mij betreft achterwege mogen blijven.
De stripverhalen zijn van o.a. Thierry Murat, Lorenzo Mattotti, Bézian en Bramanti, en de dertien garanderen evenveel verschillende stijlen en interpretaties. Mattotti's expressionistische beelden houden perfect de repetitieve en strakke cadans van 'A Hard Rain's A-Gonna Fall' vast, terwijl Gradimir Smudja's realistische detailtekeningen een bedachtzame traagheid verlenen aan het lange, wervelende en in hoog tempo gezongen verhaal van de onterecht veroordeelde bokser Hurricane. Dave McKean heeft in 'Desolation Row' een rode draad gebracht door een postkaart (met het beeld van een lynchpartij) met de zinsnede uit de tekst ("You belong to me I believe") te versnipperen en de woorden in verschillende combinaties door het verhaal heen te laten terugkomen. Het verhaal vermengt diverse stijlen en gaat van een zwart realisme over in hallucinante beelden, om ten slotte bij een bekend beeld van Dylan op het podium uit te komen. Ook al gaat McKean erg autonoom met het lied om, zoals in vrijwel alle interpretaties in dit album stuurt Dylans tekst opvallend concreet de beelden.
Een tekst als 'Knockin' on heaven's door', uit de soundtrack van Sam Packinpahs 'Pat Garrett and Billy the Kid' bevat echter bijzonder weinig anekdotiek die de tekenaar in beeld kan brengen. De situatie: een sheriff wordt in een handgemeen neergeschoten en sterft; het wegglijden in de dood is het thema. Bramanti tekent in een rudimentaire stijl, in overwegend donkere tonen en zonder veel detail. De twee vierregelige strofen geven een concrete situatie weer, waarin de sheriff zijn badge en zijn pistool neerlegt, voor het refrein onderbroken door een sequentie waarin hij gewapend een saloon binnenstapt; de focus ligt op de klapdeurtjes. In de slotpagina (opnieuw het refrein) klimt hij over de rotsen en door een nauwe doorgang naar het licht boven ? een licht dat in een vierkante opening gevat wordt en in de laatste prent een open doodskist wordt, waarin het lichaam van de sheriff ligt. Bramanti speelt hier sober maar doeltreffend met licht en donker; de lichtvlek achter de saloondeuren op het einde van de eerste strofe correspondeert mooi met het licht van "heaven's door" in de slotprent. Hij tekent vooral herkenbare, klassieke westernposes die er op het eerste gezicht niet zo interessant uitzien, en je vindt bijzonder weinig terug van het zwarte fatalisme, de ambivalentie en het buitensporige geweld van de Peckinpah-prent. Maar ik ben gaandeweg Bramanti's inventiviteit met de spaarzame tekst gaan waarderen. Hij suggereert opvallend veel en geeft gestalte aan een zoekend personage, waar je als lezer meer dan één kant mee uitkan. Inventiviteit is iets wat ik bv. bij 'Girl from the North Country' door François Avril miste. Dit lied over afstand en verlangen ? een traditional overigens, waar Dylans naam onterecht onder staat -- wordt erg sfeervol geïllustreerd (zonder meer) in smalle, horizontale stroken in een zacht genuanceerd kleurverloop. 'Like a rolling stone' is het enige verhaal, getekend door Alfred, waarvoor een apart scenario werd geschreven (Raphaëlle Le Rio en Maël Le Maé) van een levensloop die versleten raakt en waarvan begin en einde de cirkel rond maken. Het is de enige strip in dit album die de tekst grotendeels loslaat en enkel de sfeer van de song overhoudt.
Mooi uitgevoerd en al met al een interessant album, hoewel een wat afstandelijker benadering van de teksten mij liever was geweest. Maar misschien valt dat nog te verwachten, want Conz is bezig aan een album met een tiental "grafische covers" van Dylan, waarin hij zijn persoonlijke kijk op de songs geeft. Het album wordt volgend jaar verwacht. [Jen de Groeve]
Elsje Heuff
Dertien bekende Bob Dylan-songs in beeld gebracht door dertien stripkunstenaars. Sommige tekenaars houden zich in hun beeldinterpretatie van de song vrij strak aan de tekst, anderen laten het meer los en maken er hun eigen verhaal van. Met onder andere A hard Rain’s a-gonna fall van de Italiaanse Lorenzo Mattotti, Not dark yet van de Zwitserse Zep, Girl from the North Country van François Avril uit Frankrijk en Hurricane van de Servische Gradimir Smudja. Het mooiste is misschien wel het beklemmende Desolation Row van de Amerikaan Dave McKean, gelukkig nog met de Engelse tekst in de plaatjes. Alle bijdrages worden ingeleid met een getekend portretje van Bob Dylan, de originele songtekst en de Nederlandse vertaling ervan, en in de tekeningen zelf staat (McKean uitgezonderd) ook de Nederlandse vertaling. Jammer, over de vertalingen (van Robbert-Jan Henkes en Erik Bindervoet) geen kwaad woord, maar liever had je in de illustraties de originele Engelse teksten gezien. Dat daargelaten, een heerlijk, mooi, kwalitatief hoogstaand album met verrassende, diverse, vaak heel treffende interpretaties.
©Bibliotheek Gent
em/ec/01 d
Bob Dylan heeft met de beeldende kunst een bijzondere band. Zijn liedjesteksten zijn beeldend en zelf maakt hij ook schilderijen en tekeningen. In de graphic novel Bob Dylan Revisited wagen dertien stripkunstenaars zich aan de grafische interpretatie van dertien bekende Dylan-songs. Onder hen Lorenzo Mattotti, Bézian, Nicolas Nemiri, Dave MacKean, Gradimir Smudja en Zep. De bundel bevat de originele teksten en de vertaling in het Nederlands. Onlangs verscheen Bob Dylan Illustrated. Theo Bogart, pseudoniem van Theo van den Boogaard, illustreert zes minder gekende Dylannummers. Bogart schept een beeld bij elke tekstregel van deze nummers. Hij past een verscheidenheid aan stijlen toe bij de afbeeldingen. De diversiteit van de gedetailleerde, cartooneske en wazige aquarelachtige tekeningen sluiten goed aan bij de poëtische teksten van Dylan.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.