Trespasses
Louise Kennedy
Louise Kennedy (Auteur), Sandra Boersma (Vertaler), Leen Van den Broucke (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Uitgeverij Pluim, 2022 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : KENN |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Uitgeverij Pluim, 2022 |
VOLWASSENEN : ROMANS : KENN |
Hans Bouman
ru/eb/11 f
Het sektarische geweld van The Troubles in Noord-Ierland mag dan sinds het Goedevrijdagakkoord van 1998 formeel ten einde zijn, de tegenstellingen die eraan ten grondslag lagen, leven nog volop voort in de beleving van de inwoners van Ulster. Niet voor niets is er de vrees dat de consequenties van de Brexit dit smeulende vuur weer zouden kunnen aanwakkeren.
Ook in de literaire wereld zijn The Troubles nog een punt van discussie. In oktober 2021 publiceerde de Ierse schrijver Rosemary Jenkinson een scherp artikel in het digitale Fortnight Magazine waarin ze haar collega's ervan beschuldigde 'meer dan ooit feest te vieren op het dode lichaam van The Troubles'. Ze wees op een reeks recente boeken over dit onderwerp, waaronder het met de Booker Prize (2018) bekroonde Milkman van Anna Burns, en noemde daarnaast een Netfix-serie als Derry Girls. Noord-Ierse schrijvers zijn volop bezig 'post-traumatische stresssyndromen om te zetten in Britse ponden', stelde Jenkinson. Het zou volgens haar beter zijn als schrijvers zich niet op het verleden richtten, maar op de toekomst.
Reacties lieten niet lang op zich wachten. 'Bij het ontbreken van een proces van waarheidsvinding en verzoening biedt fictie de ruimte om uit te vinden hoe we het verleden een plaats kunnen geven, om vervolgens verder te kunnen gaan', meende collega-auteur Sharon Dempsey. Veel andere auteurs lieten zich op vergelijkbare wijze uit. In een wel erg heftige reactie besloot Jenkinsons uitgever haar aanstaande romandebuut (ze was tot dusver vooral bekend als dichter en toneelschrijver) niet te publiceren.
Nee, ook in Noord-Ierland is 'het verleden nooit dood en is het zelfs niet het verleden', om met William Faulkner te spreken. Een van de krachtigste argumenten om The Troubles wel degelijk als onderwerp voor een fictiewerk te nemen, wordt gevormd door Verboden terrein (Trespasses) van Louise Kennedy.
In deze indrukwekkende roman speelt de pub die de familie van hoofdpersoon Cushla Lavery drijft een rol van betekenis. Kennedy weet waarover ze schrijft. Ook haar familie had jarenlang een pub, en wel in een Noord-Iers stadje waar zij als katholieken sterk in de minderheid waren.
Nadat er tweemaal een bomaanslag op de pub was gepleegd, vertrokken de Kennedy's naar de Ierse republiek, waar Louise dertig jaar als kok en barmanager werkzaam was en waar ze nog steeds woont. Pas toen ze in de 50 was, debuteerde ze met de goed ontvangen verhalenbundel The End of the World is a Cul de Sac (2021).
Verboden terrein lost de belofte van die verhalenbundel met verve in. Het boek speelt in 1975, op het gewelddadige hoogtepunt van The Troubles, en vertelt het verhaal van de 24-jarige katholieke onderwijzer Cushla, die via de familiepub waar ze zelf soms ook achter de toog staat de veel oudere en getrouwde protestantse advocaat Michael Agnew leert kennen. In weerwil van logica, veiligheid en gezond verstand krijgen de twee een relatie.
Verboden terrein excelleert door de manier waarop het de armoede en het uitzichtloze bestaan beschrijft van zowel de katholieke als de protestantse bewoners van het garnizoensstadje vlak bij Belfast, waar de roman zich afspeelt.
'Alleen Michael en Jimmy zaten nog aan de toog, naast een paar mannen van de Straalkachelclub: types die hun huwelijk kapot hadden gezopen en in onverwarmde eenkamerflatjes in de buurt van de boulevard terecht waren gekomen.'
Naast dit type sukkelaars wordt het café van de familie Lavery ook bezocht door Britse paratroopers, die graag hun peuken op de tafelkleden uitdrukken, tegels uit de wc slopen en provocerend een hap uit hun bierglas nemen om vervolgens bloed en splinters in de asbak te spugen. In zo'n omgeving houd je je gedeisd, dus als Cushla op Aswoensdag met een askruisje in de pub verschijnt, sist haar broer - die de kroeg runt - haar toe onmiddellijk die 'paapse oorlogskleuren' weg te wassen.
Kennedy opent een aantal hoofdstukken met flarden uit de nogal monotone nieuwsberichten. Weer een levenloos lichaam aangetroffen. Weer een hotel in brand gestoken. Weer een autobom met zus en zoveel slachtoffers. Weer iemand in zijn eigen bed doodgeschoten, zijn vrouw gillend naast zich. Weer een boobytrap, bedoeld voor Britse soldaten, maar te vroeg ontploft: twee jongens op slag dood.
'Boobytrap. Brandbom. Semtex. Nitroglycerine. Molotovcocktail. Rubberkogels. Dat was tegenwoordig de woordenschat van een zevenjarige', denkt Cushla, als ze met de kinderen van haar klas vóór de les begint 'het Nieuws' doorneemt, iets waar ze een hekel aan heeft, maar waar de directeur nu eenmaal op staat.
'Heeft er iemand nog vrolijk nieuws?', vraagt ze. 'Papa heeft een baan', zegt Davy McGeown, een zachtaardig jochie dat het lijdend voorwerp is van de pestkoppen in de klas. Zijn blijde tijding wordt straal genegeerd.
Davy woont in een armoedige protestante wijk. Zijn moeder is protestants, zijn vader katholiek en de kinderen worden rooms opgevoed. Natuurlijk is dat een recept voor moeilijkheden. In de tuin de was ophangen, zo ontdekt Cushla aan het begin van de roman, is er voor de familie McGeown niet bij: dan gooien de buren er hondenpoep tegenaan. En als bekend wordt dat vader eindelijk een baan heeft, wordt hij op een avond zo hevig in elkaar geslagen dat hij voor altijd arbeidsongeschikt is. Het blijken voorboden van nog veel meer onheil.
Verboden terrein is een met angst, dreiging, vooroordeel en geweld doortrokken boek, waarin de liefde het altijd lijkt te moeten afleggen tegen de haat. Louise Kennedy heeft het aangedurfd in deze context een liefdesverhaal te vertellen. Een verhaal dat in al zijn overtuigende details schuurt en schokt, maar ook verlicht. Over The Troubles moeten we nog lang niet uitgepraat willen zijn.
★★★★☆
Uit het Engels vertaald door Sandra Boersma en Leen Van Den Broucke. Pluim; 352 pagina's; € 24,99.
Bookarang
Een roman die zich afspeelt ten tijde van de Troubles nabij Belfast. Het nieuws wordt gedomineerd door berichten over ontploffende autobommen en mensen die worden vermoord. Cushla Lavery woont in een dorpje en geeft les op een basisschool. Daarnaast draait ze regelmatig bardiensten in de pub. Daar ontmoet ze Michael Agnew, een oudere, getrouwde advocaat. Qua status konden ze niet meer van elkaar verschillen. Ze storten zich in een affaire. Als de vader van een van haar leerlingen slachtoffer wordt van een brute aanval, helpt Cushla de familie terwijl het conflict tussen haar wereld en die van Michael steeds groter wordt. In heldere, nuchtere stijl geschreven. Voor een breed tot literair lezerspubliek. Louise Kennedy (Dundee, 1965) is schrijver, scenarioschrijver en academisch docent. Haar werk werd in meer dan vijftien landen uitgegeven en won meerdere literaire prijzen, zoals de Austrian State Prize for European Literature, de Heinrich Heine Prize en de John Llewellyn Rhys Prize.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.