De wreedheid
Nicola Lagioia
2 exemplaren
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
De Bezige Bij, 2022 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : LAGI |
Aanwezig |
De Bezige Bij, 2022 |
VERDIEPING 2 : BATAVIA : WAARGEBEURD : LAGI |
John Vervoort
ru/eb/12 f
'Drama in een buitenwijk van Rome. Een 23-jarige jongen is na urenlang te zijn gemarteld vermoord in een appartement in de wijk Collatino. Naar het schijnt hadden de daders geen motief.' Dat berichtte de Romeinse krant La Repubblica op 6 maart 2016 toen bekend raakte dat Manuel Foffo en Marco Prato, twee mannen van bijna dertig uit 'nette families', Luca Varani onder de invloed van drank en drugs op een beestachtige manier hadden afgeslacht. In Stad van de levenden reconstrueert de Italiaanse journalist en schrijver Nicola Lagioia hoe het zover kon komen.
Lagioia's boek wordt vergeleken met Truman Capote's In cold blood, het klassiek geworden verslag van een viervoudige moord op een gezin in Texas in 1959. Capote leerde de jonge daders goed kennen en voelde zich erg betrokken bij hun lot. Ook Lagioia is geen neutrale observator, maar reconstrueert deze moordzaak vanuit een sterk engagement en zelfs herkenning. Wanneer een vriend aan hem vraagt wat hij 'in 's hemelsnaam zo machtig interessant' vindt aan deze zaak, vertelt hij uitgebreid over zijn uitspattingen als jongeman in de Zuid-Italiaanse stad Bari en hoe hij, ook door drank en drugs, bijna een meisje doodde toen hij zomaar lege flessen sterkedrank van een balkon naar beneden gooide en ladderzat in een auto kroop en een ongeval veroorzaakte waarbij gelukkig niemand gewond raakte. 'Wat zou er zijn gebeurd als die fles dat meisje had geraakt of ik (...) een voetganger had aangereden?'
Dubbelleven
Lagioia's reconstructie is fascinerend en uitputtend tegelijk. Naast uitvoerige citaten uit de ondervragingen van de verdachten en de vele gesprekken die hij met hen had, laat hij ook tientallen familieleden, vrienden, buren en onderzoekers van de politie en het gerecht uitgebreid aan het woord. Vooral Marco Prato fascineert hem omdat de man een dubbelleven leidde. Haast iedereen die Prato kent, beschrijft hem als 'bescheiden', 'goed opgevoed' en 'absoluut vredelievend'. Hij heeft een vaste vriendin en werkt in een garage. Tegelijk worstelt hij met zijn (homo)seksualiteit, denkt hij aan een geslachtsverandering en prostitueert hij zich. Zijn vriend Manuel Foffo, zoon van welstellende restaurantuitbaters, is de manipulator. Hij pocht graag dat hij allerlei 'digitale projecten' op stapel heeft staan maar het blijft bij grootspraak. Beiden missen de ruggengraat en de sturing, met hardwerkende maar weinig aanwezige ouders, om hun levens op een zinvolle manier richting te geven. Vooral de kwalijke invloed van de cocaïne die hen paranoïde maakt, zal de fatale gebeurtenissen in de hand werken. Wanneer Lagioia uitvoerig beschrijft hoe de gedrogeerde Foffo en Prato total loss gaan en Varani vermoorden, wordt het kwaad een 'concrete aanwezigheid'.
Schimmige moraal
Opvallend is de manier waarop Lagioia over de Italiaanse hoofdstad schrijft, alsof Rome een personage is in het drama dat zich binnen haar muren afspeelt. De miljoenen toeristen en pelgrims die Rome jaarlijks aantrekt beseffen amper dat de onderstad de bovenstad aan het verorberen is. Er heerst een rattenplaag, het huisvuil stapelt zich op en de gezagsdragers weten amper hoe ze de problemen moeten aanpakken. Lagioia schrijft dat de hele stad balanceerde 'tussen harmonie en chaos, schoonheid en verslonzing, gemeenschapszin en verval'. Dat zorgt er ook voor dat steeds meer inwoners in een 'tussenwereld' leven waar de moraal schimmig en het verschil tussen goed en kwaad steeds minder duidelijk wordt. Af en toe raakt hij aan andere vormen van misdaad, want deze zaak is slechts een symptoom van een maatschappij op drift. Zo eindigt het boek met de arrestatie van een pedotoerist die weet dat vele dakloze jongeren zich prostitueren om in deze verziekte tussenwereld te overleven. Toch gaat hij door een kronkel in de wet vrijuit.
Stad van de levenden is een meedogenloos boek waarin Lagioia alles uit de kast haalt om de motieven voor deze wandaad te duiden: groepsdruk, verslaving, arrogantie, seksuele frustratie, het ontwrichtende leven in een grootstad en het gevoel een mislukkeling te zijn. Zoals zo vaak echter blijkt ook uit deze doorgedreven casestudy dat een allesomvattende verklaring niet voorhanden is. Zelfs Manuel Foffo vraagt in wanhoop aan de openbare aanklager: 'Leggen jullie me alsjeblieft uit wat ik heb gedaan, help mij om het te begrijpen.'
Vertaald door Welmoet Hillen, De Bezige Bij, 479 blz, 29,99 €. (e-boek: 13,99 €) Oorspr.: 'La città dei vivi'.
(jk)
ua/an/18 j
Op 5 maart 2016 krijgt de centrale meldkamer van de Romeinse politie een verontrustend telefoontje. Ene Manuel Foffo beweert samen met een kennis een onbekend slachtoffer met een hamer en een mes te hebben vermoord. In de dagen die volgen, zullen de namen van Manuel en zijn kompaan Marco Prato alle voorpagina’s in Italië domineren: de twee jonge, welopgevoede mannen die, onder invloed van grote hoeveelheden cocaïne en alcohol, een 23-jarig slachtoffer op beestachtige wijze martelen en om het leven brengen. Hun enige motief: ‘We wilden weten hoe het zou voelen.’ Nicola Lagioia was één van die journalisten die het proces dat volgde versloeg. In ‘Stad van de levenden’ (ondertitel: ‘Een nietsontziend portret van de schaduwkant van Rome’) reconstrueert de schrijver de zaak vanuit verschillende perspectieven. Dat Lagioia uitstekend is ingevoerd, staat buiten kijf: hij sprak met tientallen betrokkenen, en correspondeerde uitvoerig met één van de daders. Helaas achtte Lagioia het onvoldoende om de feiten weer te geven, en besloot hij deze te omlijsten met poëzie over de stand van de samenleving, en met zijn eigen arbitraire gedachten en belevenissen. Samen met een krukkige schrijf- en vertaalstijl maakt dit ‘Stad van de levenden’ tot een vermoeiend verslag van een boeiende misdaad.
Johanna Spaey
ru/eb/16 f
In 2016 zijn de Italiaanse media in de ban van de gruwelmoord op de 23-jarige Luca Varani in Rome. Hij is gemarteld en een langzame, pijnlijke dood gestorven. De daders zijn twee late twintigers, Marco Prato en Manuel Foffo. Beiden studeren nog. Geen enkel klassiek motief rechtvaardigt de daad waarmee ze meteen ook hun eigen leven verwoesten: ze hebben het niet om het geld, uit wraak of voor de roem gedaan. Ze wilden gewoon weten hoe het voelt om iemand het leven te benemen, zo beweren ze toch. De media hebben het over een verloren generatie, die overleeft op drugs en met makkelijk geld haar leegte en eenzaamheid vult. Voor de krant La Repubblica schrijft Nicola Lagioia veelvuldig over de moord. Hij correspondeert met de daders in de gevangenis en interviewt familie en vrienden. Het resultaat is dit boek, een meesterlijk true-crimeverhaal waarin de schrijver het lege leven van een gefrustreerde generatie beschrijft, maar ook diep in de krochten van Rome afdaalt, een door ratten geteisterde, politiek onbestuurbare, overbevolkte stad, misschien wel net zo stuurloos als Marco Prato en Manuel Foffo. Rome, een plek waar buitenstaanders zich aan het verleden vergapen, maar het heden de levenden vaak tot wanhoop drijft. Stad van de levenden is een overweldigend, maar verontrustend boek over een zwaargewonde stad.
De Bezige Bij (oorspronkelijke titel: La città dei vivi), 480 blz., € 29,99.
Naar gegevens van Bernard Huyvaert
Maart 2016 wordt Rome opgeschrikt door een brutale moord. Twee jongeren van goeden huize hebben urenlang een jongen gefolterd en uiteindelijk omgebracht. Gaat het om een geval van zinloos geweld? Waren zij onder invloed van cocaïne? Waren zij zich wel bewust van wat zij deden? Dit is een onderzoek van dit beruchte voorval. Nicola Lagioia (1973) interviewt de ouders van het slachtoffer, zoekt documenten op, onderhoudt een correspondentie met een van de daders. Het boek zweeft dus tussen fictie en non-fictie. Lagioia daalt af in het nachtelijke Rome. Hij stuit er op een duistere wereld van drugs, corruptie, seks. Het is het verhaal van een lange nachtmerrie, van de banaliteit van het kwaad, van een decadente stad. De roman is geen gemakkelijke, aangename lectuur. Je blijft perplex achter. Je snapt niet hoe snel mensen monsters worden. Maar je blijft lezen, omdat je op zoek bent naar een verklaring die er uiteindelijk niet is. Met ‘La ferocia’ (De wreedheid*) won Lagioia in 2015 de Premio Strega. Hij wilde niet meedoen in 2021, omdat dit als te arrogant zou overkomen.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.